Mərkəzi Bankın İdarə Heyətinin 2022-ci ildə keçirilən ilk iclasında əsas faiz dərəcəsinin 9,5%-ə qaldırılması qərara alınıb. Bu, 4,25%-lik tarixi minimumda olan keçən mart ayından bəri ardıcıl səkkizinci artımdır. İqtisadçılar əsas faiz artımının kreditlərə və depozitlərə təsirindən danışıblar.

Sergey Suverov, Arikacapital-ın investisiya strateqi: “Rusiya Bankı keçən ilin mart ayından əsas faiz dərəcəsini davamlı olaraq artırır. Aydındır ki, bu hərəkətlər ilk növbədə inflyasiya ilə mübarizəyə yönəlib. Ancaq indiyə qədər tapşırığın öhdəsindən gəlməyə kömək etmirlər.

İllik əsasda qiymət artımı durmadan sürətlənir: fevralın sonunda inflyasiya 9%-i keçə bilər. İnflyasiya artımını həqiqətən də aradan qaldırmaq üçün Mərkəzi Bank məzənnəni Rosstat-ın orta göstəricilərindən deyil, mağazalardakı qiymət artımının real səviyyəsindən yuxarı qaldırmalıdır. Yəni məzənnənin tezliklə ikirəqəmli rəqəmləri keçəcəyini istisna etmək olmaz.

Eyni zamanda, belə dinamika depozitlərə marağın artımını artıracaq ki, bu da istehlak tələbinin genişlənməsinə və müvafiq olaraq bütün dövlətin iqtisadi inkişafının artmasına səbəb ola bilər.

Eyni zamanda faizlərin artırılması rusların kredit qabiliyyətini aşağı salır. İlin ikinci yarısında belə dinamika vətəndaşların kredit bazarından axınına səbəb ola bilər. Bu, xüsusilə ipoteka bazarına və müvafiq olaraq mənzil tikintisi sektoruna zərbə vuracaq”.

Artem Deev, Amarkets analitik departamentinin rəhbəri: “İnflyasiya təkcə əsas məzənnənin təsiri altında deyil, qiymət artımını stimullaşdıran bir çox amillər var (yanacaq, kommunal xidmətlər, idxal, logistika, əmək resurslarının maya dəyərinin artması) , vergilər, aksizlər və rüsumlar).

Mərkəzi Bankın əsas məzənnəsi isə dolayı yolla inflyasiyaya təsir edir: onun artması nəticəsində kreditlərin qiyməti qalxır, ona görə də həm vətəndaşlar, həm də biznes onları daha az və kiçik həcmdə götürür. İqtisadiyyat daha az pula çevrilirsə, o zaman inflyasiya tədricən (lakin dərhal deyil!) yavaşlayır.

Yəni Mərkəzi Bankın əsas faiz dərəcəsini artırdıqdan dərhal sonra ölkədə inflyasiyanın azalacağını gözləmək mümkün deyil. Bu bir neçə ay ərzində baş verə bilər. Ancaq eyni zamanda idxalın (bütün Rusiya iqtisadiyyatının asılı olduğu), yanacağın, mənzil-kommunal xidmətlərinin tariflərinin, müxtəlif xammalın qiyməti artmaqda davam edərsə, qlobal inflyasiya artmaqda davam edərsə və rubl yenidən ucuzlaşarsa, inflyasiyanı bir əsas dərəcə ilə yavaşlatmaq çətin ki, mümkün olacaq.

Rubl üçün Mərkəzi Bankın məzənnəsinin artırılması dəstək faktorudur, lakin qısa müddətə. Adətən, məzənnə artımından sonra rubl bir müddət dünya valyutaları qarşısında möhkəmlənir (sonra isə başqa amillər işə düşür).

Depozitlər və kreditlər üçün əsas faiz dərəcəsinin artması onlara faizlərin artması deməkdir. Rusiya bankları üçün Mərkəzi Bankın pulu nə qədər bahadırsa, kreditlər də bir o qədər bahadır, depozit faizləri də bir o qədər yüksəkdir. Müvafiq olaraq, Mərkəzi Bankın qərarından sonra kreditlər üzrə faiz dərəcələrinin orta hesabla 0,5-1% artacağını gözləmək olar: ipoteka kreditləri orta hesabla 10-11%, avtomobil kreditləri 12-14% arasında təklif olunacaq, istehlak kreditləri 15-15%-ə qədər arta bilər.on altı%. Rubldakı əmanətlər üzrə dərəcələr 9-9,5% təşkil edəcək (hazırda əmanətlər üzrə dərəcələr praktiki olaraq inflyasiya səviyyəsinə bərabərdir).

Pul siyasətinin sərtləşdirilməsinin (əsas məzənnənin artırılması) həmişə müsbət və mənfi tərəfləri var. Üstünlük ondan ibarətdir ki, bu alət kreditlərin bahalaşması hesabına ölkədə inflyasiyanın azalmasına kömək edir. Mənfi cəhət odur ki, artan borclanma xərcləri istehlakı azaldır və iqtisadiyyatda durğunluğa gətirib çıxarır”.

Svetlana Samoylova, Finliberty müstəqil maliyyə məsləhətçiləri məktəbinin rəhbəri: “Rusiya Federasiyası Mərkəzi Bankının əsas faiz dərəcəsinin artması, təbii ki, qiymət artımını saxlaya bilməyəcək. Kreditlər bahalaşacaq, kreditlərin faizləri artacaq, müəssisələrin və vətəndaşların gedəcək yerləri yoxdur - onlar yenə də kredit götürəcəklər, bu da qiymət artımını daha da stimullaşdırır. Yeni kredit pulları istehsalçıların xərclərini artıracaq və onlar öz mallarının qiymətlərində kredit yükünün artmasına təsir göstərməyə məcbur olacaqlar. Uzun müddətə kredit götürən (və belə kreditlər daha da bahalaşacaq) bütün sahibkarlar öz məhsullarının maya dəyərini artırmağa məcbur olacaqlar.

Ona görə də biz ölkəmizdə inflyasiyanın yavaşlamasını yox, artımının davamını gözləməliyik. Çox güman ki, yanvar göstəricisi 8,9% olandan sonra biz yazda 10% və daha çox inflyasiyanın şahidi olacağıq.

Faizlərin artması ona gətirib çıxarır ki, istehlakın və iqtisadiyyatın yavaşlaması fonunda yüksək mənfəət ilk növbədə maliyyə sektoru tərəfindən əldə edilir. Ölkədə faizlər yüksəlir, inflyasiya azalmır, banklar kreditləşmədə və mənfəətdə dövriyyələrini artırırlar”.

bbabo.Net