Sibirin gücü 2 qaz kəmərinin Monqolustan ərazisindən çəkilməsi Qazprom-a milyonlarla dollar qənaət edəcək. İrkutsk vilayəti və Buryatiya vasitəsilə tranzit inhisarçıya Altayın yüksək dağ rayonları ilə çətinliklərdən qaçmağa imkan verəcək, həmçinin Şərqi Sibir və Uzaq Şərqin sosial qazlaşdırılmasını sürətləndirəcək. Ancaq hər şey o qədər də sadə deyil - yeni marşrut Tunka vadisinin ekologiyası üçün təhlükə yarada bilər.

Yeni marşrut

Qazprom ilkin olaraq Sibirin Gücü-2 magistral kəmərinin marşrutunu müəyyənləşdirib. Yeni marşrut İrkutsk vilayəti və Buryatiyanın üç rayonundan keçəcək. Respublika Nəqliyyat, Energetika və Yolların İnkişafı Nazirliyindən bildirilib ki, layihənin icrası zamanı yerli təsərrüfatların şəbəkə və mayeləşdirilmiş təbii qazla (LNG) sosial qazlaşdırılması imkanları nəzərdən keçiriləcək.

Əvvəlcə "Sibirin Gücü - 2" marşrutu Altaydan Çinlə sərhədə qədər birbaşa marşrutu nəzərdə tuturdu. Bu seçim Monqolustan kimi üçüncü dövlətlərdən yan keçməyə imkan verdi.

Yeni sxem İrkutsk vilayətində başlayacaq, sonra qaz Zima, Sayansk və Cheremxovo şəhərləri vasitəsilə şimaldan cənuba axacaq. Növbəti əsas nöqtə yanacağın Monqolustanla sərhədə yönləndiriləcəyi Tunka Vadisi olacaq. Bundan sonra kəmər Buryatiyanın Kyaxtinski və Zakamenski rayonlarına doğru dönərək Kyaxta şəhəri yaxınlığında Asiya ölkəsi ilə sərhədi keçəcək. Monqolustan ərazisində yanacaq "Sibirin Gücü - 2"nin davamı - "Soyuz Vostok" boru kəmərindən keçəcək, bundan sonra qaz Çin sərhədinə çatacaq.

Layihənin həyata keçirilməsindən sonra Rusiya tarixdə ilk dəfə olaraq xarici qaz alıcılarını seçmək hüququ əldə edərək Qərbi Sibirdən həm Qərbə, həm də Şərqə yanacaq tədarük edə biləcək. Yeni marşrut tranzit diqqətini tədricən yaxın 10-15 il ərzində qaz bazarı ildə rekord 550 milyard kubmetr istehlaka çatacaq Çinə yönəldəcək. O vaxta qədər Sibir Gücü - 2-nin tikintisi də başa çatacaq (plan işin 2030-cu ilə qədər başa çatdırılmasını nəzərdə tutur -).

Xəbərlərə qayıt »

Şərqi Sibirin və Uzaq Şərqin qazlaşdırılması

Qazprom-un yeni layihəsi təkcə Çinə yanacaq tədarükünün əhəmiyyətli dərəcədə artması ilə deyil, həm də Şərqi Sibirin ucqar rayonlarının qazlaşdırılması tempini sürətləndirmək baxımından faydalıdır. və Uzaq Şərq. İlk növbədə, bu, Buryatiyanın paytaxtı - Ulan-Ude şəhərinin sakinlərinə, eləcə də İrkutsk vilayətinin çətin gediş-gəlişli kəndlərinə aiddir, - Energetika və Maliyyə İnstitutunun baş eksperti Sergey Kondratyev bildirib.

Onun sözlərinə görə, bu regionların enerji təhlükəsizliyini təmin etmək üçün mayeləşdirilmiş təbii qazdan (LNG) istifadə etməklə qazlaşdırma idealdır. Digər variant Buryatiyada iri kömürlə işləyən istilik stansiyalarının - İES-1 və İES-2-nin qaz yanacağına köçürülməsi ola bilər.

“Çıxış yolu istehsal gücü 10-20 milyon ton olan mini LNG zavodlarının tikintisi olacaq. Bu, “Qazprom”a bir neçə on milyonlarla dollara başa gələcək. Amma yenə də Vladivostokda dəyəri 5-6 milyard dollar olan böyük LNG zavodunun tikintisindən xeyli ucuz başa gələcək.

Bununla belə, Uzaq Şərq regionlarının sosial qazlaşdırılması hələ də iqtisadi səmərəliliyə əsaslanacaq, Kondratiyev əlavə edib.

“Qazprom üçün min kubmetr LNG üçün 10-15 min rubl sərfəli tarifə çevriləcək. Müqayisə üçün qeyd edək ki, Rusiyada bir ton kömürün qiyməti orta hesabla 3-4 min rubl təşkil edir. Təbii qaz üçün oxşar göstərici, onun kalorili dəyərini nəzərə alaraq, 5-7 min rubla çatır "dedi.

Vəziyyət Rusiyada daxili qiymət məsələsinin hələ də həll olunmaması ilə çətinləşir, ona görə də “Qazprom” indi Uzaq Şərqdə LNG zavodlarının və terminallarının tikintisinə sərmayə qoymağa tələsmir.

“Min kubmetr üçün 5-6 min rubl olan daxili topdansatış qiymətlərində bir inhisarçı üçün minimal mənfəət əldə etmək olduqca çətin olacaq. Bu qiymətə Rusiyanın Avropa hissəsində mövcud infrastrukturdan istifadə edərək yanacaq satmaq yaxşıdır. Uzaq Şərqdə bu qədər yanacaq bahasına hər şeyi sıfırdan başlamaq intihar olardı. İdeal olaraq, qiymətlər ən azı 10 min rubl civarında olmalıdır”, - deyə ekspert yekunlaşdırıb.

Xəbərə qayıtsaq, deyəsən, məişət istifadəsi üçün nisbətən aşağı qaz qiymətləri ilə bağlı danışıqlar apara bilmişik. Bundan əlavə, gələcəkdə Qazprom üçüncü ölkədən tranzit üçün əlavə milyonlarla dollar ödəməli olacaq, Kondratyev vurğulayıb.

“İnhisarçı Monqolustan üçün Çində olduğu kimi təxminən eyni müqavilə qiymət etiketini əldə etmək riskini daşıyır. Burada yenə neft bağlaması olacaq, bu da regionda yanacağın hər min kubmetr üçün orta qiyməti 250-300 dollar deməkdir. Düzdür, bu, hələ də Ulan-Batorun Rusiya ilə danışıqlarda israr etdiyi hidro-alternativdən yaxşıdır”, - analitik qeyd edib.Monqolustan hakimiyyətinin əsas şərti Baykala axan çayların mənbələrində böyük su elektrik stansiyalarının tikintisi idi. Əgər Ulan-Bator öz planını həyata keçirə bilsəydi, bu, ekoloji fəlakətə səbəb olardı.

“Su elektrik su anbarlarında maye toplanması olduğu halda, çay mənbələrinin səviyyəsinin tənzimlənməsi Rusiya gölündəki şirin suyun həcminin kəskin azalması üçün ilkin şərt olacaq. Bu, həm də Anqaranın tədricən dayazlaşmasına gətirib çıxaracaq ki, bu da artıq bir çox Sibir şəhərlərinə təsir göstərəcəkdi”, - Kondratyev izah edib.

Eyni zamanda, Milli Enerji İnstitutunun baş direktorunun müavini Aleksandr Frolov ilə söhbətində Qazprom-un Monqolustandan tranzitlə bağlı itkilərini şişirtməməyə çağırıb.

“Ulan-Batorun yeni marşruta daxil edilməsi Qazprom-a milyonlarla dollar qənaət etməyə imkan verdi. Əvvəlki versiya Altaydan keçən marşrutun kifayət qədər uzun dağlıq hissəsini nəzərdə tuturdu. Boruların Monqolustan ərazisindən çəkilməsi əsasən düz ərazini nəzərdə tutur, bunun üzərində qurmaq daha asandır”, - ekspert qeyd edib.

O əlavə edib ki, Monqolustanın illik qaz tələbatı nisbətən azdır. Müqavilə üzrə yanacağın qiymətləri yüksək olsa belə, Qazprom yenə də bu ölkə ilə ticarətdən əhəmiyyətli gəlir əldə edə bilməyəcəkdi.

“2025-2030-cu illərdə ölkənin qaza olan tələbatı ekspertlər tərəfindən regionda 3 milyard kubmetr həcmində qiymətləndirilir. Müqayisə üçün qeyd edək ki, Çin təkcə 2021-ci ildə təxminən 370 milyard kubmetr qaz istehlak edib. Bu kontekstdə Monqolustana tədarükün həcmini ayrıca nəzərdən keçirməyin mənası yoxdur, bunlar cüzi həcmlərdir”, - Frolov yekunlaşdırıb.

H4 Yeni marşrut üzrə ekoloji təmiz layihə ilə bağlı vəziyyət necədir / h4 Qazprom təkcə iqtisadi çətinliklərlə deyil, həm də ekoloji problemlərlə üzləşmək riski daşıyır. Fakt budur ki, marşrut Tunkinski Milli Parkının ətraf mühitin mühafizəsi zonası vasitəsilə avadanlıqların çəkilməsini nəzərdə tutur, Kondratyev vurğulayıb.

Onun sözlərinə görə, inhisarçı yüksək ehtimalla boruların çəkilməsi üçün meşə sahələrini kəsməli olacaq. Bundan əlavə, hətta ən müasir qaz kəmərlərində də vaxtaşırı görünən metan sızması həm də bölgə üçün ekoloji təhlükə yarada bilər.

“Mən Şərqi Sibir-Sakit Okean neft kəməri ilə bağlı presedentin təkrarlanmasını istisna etməzdim. Daha sonra marşrutu Baykal gölündən uzaqlaşdırmaq üçün Putin işə qarışmalı oldu.

Tunka Vadisi üçün əsas təhlükə istixana qazı emissiyalarının kəskin artmasıdır. Bir ton metan 20-25 ton CO2-ə bərabərdir. Bəzi ekoloqlar bu əmsalı 100 dəfəyə qədər fərqə çatdırırlar”, – ekspert qeyd edib

Eyni zamanda, Frolov "Sibirin Gücü 2" boru kəmərinin ekoloji təhlükəsinə daha optimist baxır. Onun fikrincə, Qazprom Qırmızı Kitaba daxil olan heyvanların həyatını mümkün qədər qorumaq üçün kifayət qədər texnologiyaya malikdir. Nümunə olaraq o, 2014-cü il Qış Olimpiya Oyunları üçün tikilmiş, artıq həyata keçirilmiş Djubqa-Lazarevskoye-Soçi boru kəmərini göstərdi.

“Sahil zonasında boru çəkmək mümkün deyildi. Nəticədə “Qazprom” təbiəti mühafizə zonası altında istiqamətli qazma, avadanlıqların çəkilməsi işləri aparıb. Bu ssenaridə Tunkinskaya vadisində meşələri kəsmək heç də lazım deyil. Eyni yüksək gücə malik kompressor stansiyalarını isə 100-150 km-dən sonra deyil, 500 km-dən sonra quraşdırmaq olar”, - deyə o vurğulayıb.

Eyni zamanda, Frolov “Sibirin Gücü-2” marşrutu boyunca metan sızmasının minimal risklərini qeyd edib: belə müasir qurğular daxili spektroskopiyadan istifadə etməklə mütəmadi olaraq yoxlanılacaq, robotlar isə boru kəmərinin möhkəm tikişlərini gücləndirəcək.

“Eyni “Şimal axını” 10 ildən artıqdır ki, fəaliyyət göstərir. Avro-ekoloqlar ən kiçik sızıntını belə aşkar etsəydilər, belə bir hay-küy salardılar... Əvəzində, hətta SP-1 inşa edilməmişdən əvvəl Baltik dənizinin dibində kimyəvi döyüş agentləri yükü olan bir gəmi tapdılar, Birinci Dünya Müharibəsində geri batdı. Daha nə qədər belə qayıqların olduğunu təsəvvür etmək qorxuncdur... Bütün bunların fonunda kəmərin ətraf mühitə vurduğu ziyandan danışmaq gülüncdür”, - Frolov yekunlaşdırıb.

bbabo.Net