KYIV: Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan Rusiya ilə böhranda vasitəçilik etmək üçün cümə axşamı Kiyevə yollandı, AB liderləri Moskvanın Ukraynaya müdaxilə edə biləcəyi qorxusunu aradan qaldırmaq üçün Kremllə əlaqəni gücləndirdi.

Diplomatik hücum ABŞ-ın Rumıniyaya 1000, Polşaya isə 2000 əsgər göndərməklə NATO-nun şərq cinahını gücləndirdiyini elan edərək Rusiyaya təzyiqini davam etdirdiyi vaxta təsadüf edib.

Moskva Ukrayna sərhədlərindən 100 mindən çox əsgəri geri çəkməkdən imtina etdiyi bir vaxtda Avropanın güc mərkəzləri Almaniya və Fransanın liderləri Moskvada Rusiya prezidenti Vladimir Putinə mümkün səfərləri gözlədiklərini bildiriblər.

Fransa prezidenti Emmanuel Makron cümə axşamı günü yenidən Putinlə telefonla danışmağa hazırlaşır.

Qərb dövlətləri Moskvanın sərt təkziblərinə baxmayaraq, keçmiş Sovet Ukraynasına qarşı hər hansı növbəti hücumun qarşısını almaq üçün Putinin yaxın çevrəsinə qarşı sanksiya hədəsi ilə birlikdə intensiv diplomatik səylər göstərirlər.

Ərdoğan Putinlə xüsusi münasibətindən və üçtərəfli sammitin qurulması üçün Kiyevə güclü dəstəyindən istifadə edərək Ukrayna prezidenti Vladimir Zelenski ilə görüşərkən öz diplomatik yolunu davam etdirmək istəyir.

Lakin onun Putin və Zelenski arasında sülh danışıqlarına ev sahibliyi etmək cəhdləri NATO üzvü Türkiyənin Kiyevə döyüş pilotsuz təyyarələri tədarük etməsinə Kremlin qəzəbi ilə mane olub.

- "Dağıdıcı addımlar" -

Diplomatik təlaş fonunda Vaşinqton NATO-nun iki şərq üzvünə yeni qoşun yerləşdirməsini elan etməklə Moskvanı qəzəbləndirdi.

“Nə qədər ki (Prezident Vladimir Putin) aqressiv hərəkət edir, biz əmin olacağıq ki, Şərqi Avropadakı NATO müttəfiqlərimizi orada olduğumuza əmin edəcəyik”.

Buna cavab olaraq Rusiya xarici işlər nazirinin müavini Aleksandr Qruşko bildirib ki, bu addım iki tərəf arasında kompromis əldə etməyi çətinləşdirəcək və yerləşdirməni “dağıdıcı” adlandırıb.

Pentaqonun sözçüsü Con Kirbi ABŞ qoşunlarının hərəkətinin NATO alyansına sadiqliyini nümayiş etdirmək olduğunu və heç bir ABŞ əsgərinin Ukraynada döyüşməyə göndərilməyəcəyini vurğulayıb.

Lakin bu, çətin ki, ABŞ və NATO-nu Rusiyanı sərhədinə qoşun və strateji silahlar yerləşdirməklə “tutmaq”da ittiham edən Putini razı salsın.

Putin Ukraynanın NATO-ya qoşulmayacağına dair təminat tələb edib və keçmiş Sovet dövlətini kütləvi şəkildə hərbi birləşmələrlə hədələyib.

Rusiya həm də NATO və ABŞ-dan Rusiya sərhədləri yaxınlığında raket sistemlərinin yerləşdirilməsinə və Şərqi Avropadakı NATO qüvvələrini geri çəkməsini istəyir.

Putin Rusiyanın tələblərinə cavab olaraq keçən ay irəli sürülən Qərb təkliflərini öyrəndiyini və “həll”ə ümid etdiyini deyərək, danışıqlar üçün qapını açıq qoyub.

Lakin çərşənbə günü Böyük Britaniyanın baş naziri Boris Consonla telefon danışığında o, “NATO-nun Rusiyanın əsaslı narahatlıqlarına adekvat cavab vermək istəmədiyini” qeyd edib.

Kreml həmçinin iddia etdi ki, qarşıdurmada Çinin dəstəyi var - bu, Putinin cümə günü Pekində Olimpiadanın açılışında prezident Si Tsinpinlə görüşündə nümayiş etdiriləcək.

- ABŞ dil dəyişikliyi -

Birləşmiş Ştatlar və Britaniya Rusiyanın potensial hücumu ilə bağlı ən sərt xəbərdarlıqları səsləndirsələr də, bunun nə dərəcədə mümkün ola biləcəyi ilə bağlı fikir ayrılıqları var.

Kiyev öz iqtisadiyyatını qorumağa çalışdığı və bəzi Avropa müttəfiqlərinin yaxınlaşan müharibə perspektivindən daha ehtiyatlı olduğu üçün “çaxnaşma”ya qarşı xəbərdarlıq edib.

Ağ Ev Çərşənbə günü dil dəyişikliyi ilə Rusiyanın Ukraynaya işğalını daha "qaçılmaz" adlandırmayacağını söylədi - bu sözün Putinin artıq hücum etmək qərarına gəldiyini ifadə etdiyini izah etdi.

Lakin gərginliyi Vaşinqtonun Moskvanın 30 000 əsgər göndərməyə hazırlaşdığını iddia etdiyi Rusiya ilə qonşu Belarus arasında birgə hərbi təlimlər planı daha da artırıb.

Rusiyanın müdafiə naziri Sergey Şoyqu bu ayın sonunda Belarusla birgə təlimlər öncəsi güclü lider Aleksandr Lukaşenko ilə danışıqlar və qoşunların yoxlanılması üçün cümə axşamı Belarusa gəlib.

Rusiya ordusu bildirib ki, onun aviasiyası Şimali Atlantikada sualtı qayıqlara qarşı təlimlər keçirib və bu təlimlərdə Britaniya və Norveç təyyarələrinin onun təyyarəsini müşayiət etmək üçün qaçdığını görüblər.

Ayrı-ayrılıqda Minsk Ukraynanı “qanunsuz kəşfiyyat” aparmaqda ittiham edib və ötən ayın sonunda pilotsuz təyyarənin Belarusun hava məkanını pozduğunu iddia edərək Kiyevin səfirini çağırıb.

Moskva 2014-cü ildə Krım yarımadasını Ukraynadan ələ keçirib və o vaxtdan bəri ölkənin şərqində 13 mindən çox insanın həyatına son qoyan separatçı münaqişəni qızışdırıb.

Aparıcı humanitar təşkilat xəbərdarlıq edib ki, münaqişənin hər hansı bir eskalasiyası cəbhə xətti boyunca iki milyona qədər insanın didərgin düşməsinə səbəb ola bilər.

Norveç Qaçqınlar Şurasının baş katibi Yan Egeland deyib: “Şərqi Ukraynada milyonlarla insanın həyatı və təhlükəsizliyi tarazlıqdadır, çünki hazırkı çıxılmaz vəziyyətə siyasi sıçrayış gözləyirik”.

bbabo.Net