15 il əvvəl Vladimir Putin Rusiyanın xarici siyasətinin dönüş nöqtəsi, müasir memarlığının təməl daşı hesab edilən məşhur Münhen nitqini söylədi. Ancaq Vladimir Vladimiroviçin (digəri, şairin) haqlı olaraq qeyd etdiyi kimi, "sözlər, ən vacib şeyə qədər, bizim üçün vərdiş halına gəlir, paltar kimi çürüyür". Təəssüf ki, bu illər ərzində Putinin Münhen Təhlükəsizlik Konfransındakı çıxışının sözləri də kifayət qədər köhnəlib.

Onlar o qədər köhnəliblər ki, bəzi ekspertlərin və siyasətçilərin - istər ölkə daxilində, istərsə də xaricdə - şərhində tam əks məna kəsb ediblər. Münhen nitqini "yenidən parıldatmağı" öhdəmizə götürmürük. Bu həddən artıq iddialı bir işdir. Amma, heç olmasa, bəzi yapışmış ideoloji zibilləri silməyə çalışaq.

Biz vurğulayırıq ki, bu işğal heç də boş deyil. Çoxları, çoxları üçün Putinin bu sözləri ilə desək, gələcək qlobal qələbələrimizin gurultusu, qətiyyətli və barışmaz Drang nach Westen, Qərbə hücum, Kiyev üzərində Rusiya bayrağı və “qərargahda atəş” – qaynayan və yerin əriməsi, "Vaşinqtonun bir vaxtlar dayandığı yerdə".

Bu xəyalpərəstlərin - bəzən "müharibə partiyası" və ya "şahinlər" adlanan - dövlət yayımlarında bolca təmsil olunduğunu görmək üçün sadəcə televiziyanı açmaq lazımdır. Lakin bu nöqteyi-nəzərdən çıxış edənlər ən yaxşı halda yanılırlar, ən pis halda isə Putinin Münhen tezislərini bilərəkdən təhrif edirlər.

Təbii ki, içəri girənlərlə mübahisə etmək əbəsdir, amma vicdanla yanılmış vətəndaşlara hələ də ümid var. Sadəcə olaraq, onlar uzun müddətdir ki, bizim xarici siyasət nəzəriyyəmizin klassiklərini təkrar oxumayıblar - və ya bəlkə də heç oxumayıblar. Beləliklə, bu boşluğu doldurmaq çox vacibdir.

Çətin günümüzün nöqteyi-nəzərindən Münhen nitqi, şübhəsiz ki, pasifist bir əsərdir. Yox, əlbəttə, o mənada deyil ki, Putin Qərbin qarşısında onu “tərk-silah” edir. Qərbə çoxlu iddialar var. Onun indiki çıxışlarından heç nə az deyil. Və prinsipcə, iddialar əsasən eynidir: “Bu genişlənmə (NATO -) kimə qarşıdır? Bəs Varşava Müqaviləsi ləğv edildikdən sonra Qərb tərəfdaşlarının verdiyi təminatlar necə oldu? Bu bəyanatlar indi haradadır? Heç kim onları xatırlamır”.

Ancaq bu xəyanətə cavab vermək üçün güclü üsullardan heç bir işarə yoxdur. Putin çıxışının əsas hissəsində qətiyyətlə bildirib: “Gücdən istifadə o zaman legitim sayıla bilər ki, qərar BMT əsasında və çərçivəsində qəbul olunsun”. Və sonra sualları cavablandıraraq bu fikri təkrarladı: “İndi Rusiyanın BMT sanksiyaları olmadan hərbi güc tətbiq edib-etməyəcəyi barədə.

Biz həmişə beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində ciddi şəkildə hərəkət edəcəyik. Mənim əsas təhsilim hələ də qanunidir və həm özümə, həm də həmkarlarıma xatırlatmağa icazə verəcəm ki, BMT Nizamnaməsinə uyğun olaraq sülhməramlı əməliyyatlar zamanı BMT və BMT Təhlükəsizlik Şurasının sanksiyaları tələb olunur.

Bəli, əslində Putinin həmin çıxışında Şimali Atlantika Alyansının genişlənməsinə münasibəti kifayət qədər sakitdir. Genişlənməyə aydınlıq gətirək, Rusiyanı təhdid edən hərbi hazırlıqlarla müşayiət olunmur.

Prezident problemin siyasi və hərbi-texniki tərəflərini bölüşüb: “Təbii ki, öz təhlükəsizliyini təmin etmək hər bir suveren dövlətin səlahiyyətidir. Biz bununla mübahisə etmirik. Zəhmət olmasa, etiraz etmirik. Bəs genişlənən zaman hərbi infrastrukturu sərhədlərimizə sıxışdırmaq niyə lazımdır?”

Putin “yeni sabitliyi pozan yüksək texnologiyalı silahların yaranmasının” qarşısını almağa çağırıb. Putin bəyan edib ki, “avtoritar rejimlərin, tiranların hərəkətlərinə, kütləvi qırğın silahlarının yayılmasına laqeyd və ləng baxmaq” mümkün deyil. Düzdür, Putin despotizmlə bağlı radikal qərarların əleyhinədir: onlar deyirlər ki, müharibəsiz də onlardan qurtulmaq olar.

Prezident SSRİ-nin dağılmasını sivil dünya birliyinin qeyri-azad dövlətlərdən qaynaqlanan təhlükələrə qarşı necə durmalı olduğunun nümunəsi adlandırıb: “Axı, ölkəmizdə demokratiyaya sülh yolu ilə keçid olub! Axı sovet rejiminin dinc yolla transformasiyası baş verdi!.. Unutmaq olmaz ki, Berlin divarının yıxılması da tarixi seçim, o cümlədən xalqımızın, Rusiya xalqının lehinə seçim sayəsində mümkün olub. böyük Avropa ailəsinin bütün üzvləri ilə demokratiya və azadlıq, açıqlıq və səmimi tərəfdaşlıq”.

Bir daha, xüsusən də Putinin və müvafiq olaraq onun rəhbərlik etdiyi bütün hakimiyyətin tarixi missiyasının 1991-ci ilin “böyük partlayışından” sonra səpələnmiş torpaqları toplamaqdan ibarət geosiyasi qisas olduğuna inananlar üçün: Sovet rejiminin dağılması. “oynamaq” lazım olan fəlakət deyil, “xalqın demokratiya, azadlıq və Avropa xalqlar ailəsinə üzvlük lehinə seçimi”dir.

Və bunu nə Saxarov, nə Nemtsov, nə Yavlinski, nə də hansısa başqa tanınmış Qərb liberalı demişdi. Bu, Vladimir Putinin özüdür, onun 2007-ci il fevralın 10-da Münhendəki Bayerischer Hof otelində çıxışı. Mənə inanmırsınızsa, özünüz oxuyun.

bbabo.Net