Dünya Kremlin Ukraynaya hücumuna hazırlaşdığı bir vaxtda Serbiyanın “Zavetniki” partiyasının lideri Militsa Durqeviç-Stamenovski Rusiya ilə Serbiya arasında sarsılmaz dostluğu nümayiş etdirmək üçün Moskvaya gəlib. Müsahibədə o, Serbiyada Qərb ölkələrinin, Krımın və özünü elan edən DXR və LPR-nin informasiya hücumu haqqında düşündüklərini söylədi.

– Siz Moskvaya Qərb ölkələrinin vəziyyəti gərginləşdirdiyi bir vaxtda gəldiniz. Bütün bu mesajlar haqqında nə düşünürsünüz?

- Mən nə vaxt Moskvaya gəlsəm, yenə də elə olacaqdı. Bütün on il ərzində Qərb mediasının birinci səhifələri Rusiyanın “şeytanlaşmasına” həsr olunub. 1990-cı illərdə də eyni münasibət Serbiyaya qarşı idi. Amma inanıram ki, dostları çətin anlarda ziyarət etmək lazımdır.

Prezidentliyə namizəd kimi yeni statusda ilk xarici səfərim Belarusda oldu. Hesab edirəm ki, Belarus xalqına Kosovo və Metoxiya məsələsində göstərdiyi dəstəyə görə təşəkkür etmək və tətbiq edilən ədalətsiz sanksiyalar fonunda onlara dəstək vermək lazım idi. Biz dostlarımızı Qərb mediasının onlar haqqında yazdıqlarına görə seçmirik - onların bizim əsas məsələlərlə necə əlaqəli olduğuna diqqət yetiririk.

Mən Moskvaya ictimai-siyasi sahədən olan həmkarlarımla görüşmək, Kosovo və Metohiya və “rəngli inqilablara” qarşı mübarizə mövzusunda dəyirmi masalarda iştirak etmək üçün gəlmişəm. Bundan əlavə, biz Rusiya dövlət orqanlarına Rusiya Federasiyası ilə hərtərəfli münasibətləri dərinləşdirmək istəyi ilə bağlı memorandumumuzu təqdim edəcəyik. Keçmişdə vətənimiz müxtəlif çətinliklər və çətinliklərlə üzləşəndə ​​serb siyasətçiləri dəstək üçün Rusiyaya dəfələrlə səfər ediblər.

– Kosovo və “rəngli inqilablar”dan bəhs etdiniz... 2013-14-cü illərin Avromaydanı və Krımın Rusiyaya qoşulma tarixinin Kosovonun tarixinə bənzəməsi haqqında nə düşünürsünüz?

- Serbiya əvvəlcə NATO təcavüzündən, sonra isə “rəngli inqilab”dan sağ çıxdı. Sonra inqilablar Gürcüstana, Ukraynaya və dünyanın digər ölkələrinə ixrac edildi. Serblər hibrid müharibə və rəngli çevriliş texnologiyaları ilə çox tanışdırlar. Sonuncuların səciyyəvi cəhəti odur ki, onlar xarici pullarla təşkilatlanıblar, lakin tərəfdarları dövlət sistemi daxilindədir. “Rəngli inqilab”ın əsas məqsədi əhalini ruhdan salmaq, dövləti sabitsizləşdirmək və yeni nizam yaratmaqdır. Öz vətəndaşlarına deyil, xarici kuratorlara tabe olan “dərin dövlət” formalaşır.

Ukraynanın başına gələn də məhz budur. Müəyyən Qərb mərkəzləri ölkənin iqtisadi rifahını, ukraynalıların gələcəyini düşünmədən Kiyevi Rusiya ilə toqquşmaya cəlb ediblər. Ukrayna Rusiyanı məhv etmək üsullarının işləndiyi poliqona çevrilib.

Ukrayna Rusiyanın arxa bağçasıdır və indi Rusiya Federasiyasının mühasirəsi görüntüsü yaradır, onun imicinin dünya mediasında “şeytanlaşması” həyata keçirilir və onlar getdikcə daha çox iqtisadi və siyasi sanksiyalara zəmin yaradırlar. Eyni şəkildə, Qərbin nəzərində Serbiyanın məhvi üçün sadəcə top yemi olan Kosovo və Metohiyada albanlardan istifadə edildi. Albanlar hələ də Kosovo və Metohiyada çox ağır şəraitdə yaşayırlar. Onların siyasi institutları qurulmayıb, səhiyyə sistemi yoxdur və sosioloji araşdırmalara görə, regionun sakinlərinin 75%-i ümumiyyətlə Avropa İttifaqı ilə vizasız rejim əldə edilən kimi həmişəlik oranı tərk etmək istəyir. Eyni zamanda, onların Qərb tərəfdaşları hər şeydə Serbiyanı günahlandırırlar.

Bəzi parametrlərə görə, əlbəttə ki, Krım və Kosovo arasında paralellik aparmaq olar, lakin ümumilikdə ciddi fərq var. Krımda əhalinin böyük əksəriyyəti Rusiyaya birləşməyə səs verib. Tarixi mənada Krım həmişə Rusiyanın bir hissəsi olub və biz Serbiyada hesab edirik ki, yarımada sadəcə vətənə qayıdıb.

Bununla belə, Kosovo və Metohiyada bizdə separatizm nümunəsi var. Albanlara elə gəldi ki, bir milli dövlətin olması kifayət deyil və onlar Serbiya ərazisində ikinci dövləti təşkil etmək qərarına gəldilər. Amma bu torpaq bizim üçün müstəsna mədəni və mənəvi dəyərə malikdir. Krımla Kosovo arasındakı digər fərq ondan ibarətdir ki, biz uzun onilliklər ərzində etnik təmizləməyə məruz qalmışıq və bu, bölgənin demoqrafik mənzərəsini dəyişərək, serblərin orada yaşamasını qeyri-mümkün edib.

Beləliklə, Krım və Kosovonu müqayisə etmək yalnız Serbiya Kosovo və Metoxiya üzərində suverenliyini tamamilə yenilədikdən sonra mümkün olacaq. Onda biz də deyə bilərik ki, Kosovo və Metoxiya vətənə qayıdıblar.

Onu da xatırlatmaq istərdim ki, Rusiya beynəlxalq hüquq, BMT Nizamnaməsi, suveren dövlətlər konsepsiyası və 1999-cu ildə NATO təcavüzündən sonra özümüz üçün seçdiyimiz və buna zəmanət verən BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1244 saylı qətnaməsi baxımından bizim əsas müdafiəçimizdir. Kosovo və Metohiya Serbiyanın bir hissəsidir.Öz növbəsində ABŞ prezidenti Co Bayden Serbiyanın 15 fevral 2021-ci il Müstəqillik Günü münasibətilə təbrik edib və müraciətində qeyd edib ki, biz Avropa İttifaqına üzv olmaq istəyiriksə, Kosovonun müstəqilliyini tanımalıyıq. Əslində o, bizi şantaj edir. Lakin dünyada vəziyyət artıq 1999-cu ildəki kimi deyil, Vaşinqton dünya polisi rolunu oynayırdı. İndi güc mərkəzləri Moskvada, Pekində, Hindistanda, Latın Amerikası ölkələrində və s. 2016-cı ildən yalnız İsrail Kosovonun müstəqilliyini tanıyıb, sonra isə Amerika administrasiyasının təzyiqi altında. Bununla belə, son 4 il ərzində 18 dövlət Kosovonu tanımaqdan imtina edib. Daha 10 dövlət bunu etməyə hazırlaşır və ümid edirik ki, Rusiyanın dəstəyi ilə bu baş verəcək.

Serbiyadan Kosovonu tanımaqla yanaşı, Avropa Birliyinə daxil olmaq üçün xarici siyasətini Brüssellə koordinasiya etmək tələb olunur. Bu, Rusiyaya qarşı sanksiyaların tətbiqi deməkdir. Biz bunu heç vaxt etməyəcəyik, çünki bizdə vətəndaşların 80%-i Rusiya və rusları ən yaxın dostları hesab edir.

– Yəni Serbiyanın prezidenti olanda Krımı Rusiyanın bir hissəsi kimi tanıyacaqsınız?

- Hazırda Serbiya bu məsələdə neytral mövqe tutur, çünki Ukrayna Kosovonun müstəqilliyini tanımayıb. Amma hesab edirəm ki, Krımda Rusiyaya dəstəyimiz Ukrayna ilə münaqişəyə daxil olmaq demək deyil. Ona görə də hesab edirəm ki, mövcud vəziyyətə hörmətlə yanaşmaq lazımdır. Aydındır ki, yaxın gələcəkdə Krımda yarımadanın Ukraynaya qaytarılması üçün hər hansı bir hərəkət və ya təşəbbüs olmayacaq. Bu gün Krımın Rusiyanın bir hissəsi olduğunu qəbul etməliyik.

– Ukrayna xalqına bununla bağlı nə məsləhət görərdiniz?

“Onlar etiraf etməlidirlər ki, baş verənlərə baxmayaraq, hələ də Rusiyaya yaxın adamları yoxdur. Təbii ki, mənim sözlərim də ruslara ünvanlanıb. Hər iki tərəfdən çoxlu itkilər oldu, lakin biz xristianlar olaraq bağışlamağı bacarmalıyıq. Ukraynalılar başa düşməlidirlər ki, əks halda onlar həmişə öz gələcəyini düşünməyənlərin əlində silah olaraq qalacaqlar. Qərb Rusiyanı mühasirəyə almaq və özünə tabe etmək strategiyasını həyata keçirmək üçün bütün ukraynalıları qurban verməyə hazırdır.

Mən Moskva ilə Kiyev arasında güzəştə və onların səmimi barışacağına inanmaq istərdim. Biz artıq koronavirusun timsalında qlobal təhlükələr qarşısında əhəmiyyətsiz ərazi münaqişələrinin necə ola biləcəyini görmüşük.

– Əgər Krım artıq Rusiyanın bir hissəsidirsə, o zaman DXR və LPR ilə bağlı Moskva Donetsk və Luqanskın Ukraynanın tərkibində qalmalı olduğu Minsk razılaşmalarının həyata keçirilməsinin zəruriliyini daim xatırladır. Bununla belə, Kiyev mütəmadi olaraq sazişləri indiki formada yerinə yetirməyəcəklərini bəyan edir. Eyni zamanda, Donetsk və Luqansk da Ukraynanın nəzarəti altına qayıtmaq istəmir. Burada necə olmaq olar?

– Bu məsələ ilə bağlı hər hansı mühakimə yürütmək çox şükürsüz bir işdir. Bir tərəfdən bizdə iki dövlətin qərarı var, digər tərəfdən isə son illərdə dəhşətli əziyyətlər çəkən Donbass xalqının istəyi var. Düşünürəm ki, DXR və LPR sakinləri yalnız Rusiyanın himayəsi altında öz şəxsiyyətlərini qoruya biləcəklərinə əmindirlər. Serbiyanın təcrübəsi bizə öyrədir ki, öz institutlarımız olmayan yerdə biz nəinki böyük çətinliklərlə, həm də böyük iztirablarla üzləşirik. Kiyev Moskvanın hazırkı təklifinə məhəl qoymasa, çox təəssüflər olsun, çünki qalan hər şey yalnız yeni toqquşmalara səbəb ola bilər. Ümid edirəm ki, tərəflər hansısa güzəştə gedə biləcəklər və münaqişə öz həllini tapacaq. Eyni zamanda, Rusiya gələcəkdə Donetsk və Luqanskın təhlükəsizliyinin təminatçısı kimi çıxış etməyə davam etməlidir.

Prezident seçkilərində qalib gəlmək şansınızı nə qədər yüksək qiymətləndirirsiniz?

- Bütün namizədlər arasında seçki yarışına sonuncu qatılan mən oldum, lakin araşdırmalar göstərir ki, seçkilərin ikinci turuna düşmək şansım yüksəkdir. Hazırda mən 2000-ci illərdə NATO xətti ilə Serbiya ordusunda islahatlar aparmış qərbyönlü namizədlə ikinci yer uğrunda mübarizə aparıram. Onu bütün qərbyönlü müxalifət dəstəkləyir, tamamilə bütün qərbyönlü media təbliğ edir. Nəticələrimiz kifayət qədər yaxındır, amma inanıram ki, o, cəmiyyətdə demək olar ki, maksimum dəstəyinə çatıb və qərarsızlıq səbəbindən reytinqim hələ də yüksələ bilər. Amma hər halda mən prezidentlik kampaniyasından ilk növbədə vacib mövzuları qaldırmaq və mənə yaxın olan dəyərləri təbliğ etmək üçün istifadə etmək istərdim.

– Prezident olanda Avropa Birliyinə can atacaqsınız?

– Xeyr və mən Serbiyada bunu etməyəcək yeganə prezidentliyə namizədəm. Bu o demək deyil ki, biz Aİ ilə mübarizə aparacağıq, lakin biz bir reallığı qəbul etməliyik ki, Aİ sadəcə olaraq üzvlüyünü genişləndirmək istəmir. Dövlətimiz üçün Avropa İttifaqı ölkələri ilə iqtisadi əlaqələr saxlamaq vacibdir, lakin bunun Avropaya inteqrasiya ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Eyni zamanda, Avropa Birliyi artıq uğurlu təşkilat kimi görünmür, həll edə bilmədiyi bir çox problemlərlə üzləşir.

– Yəni söhbət sizin istəyinizdən yox, Avropa İttifaqının Serbiyanı qəbul etmək istəməməsindən gedir?– Mən avroskeptikəm və Avropa ilə Avropa İttifaqı arasında aydın xətt çəkirəm. Avropa bir konsepsiya olaraq Moskva və Belqradsız yaşaya bilməz, lakin Brüssel və Berlin bunu anlamaq istəmir. Moskvasız və Belqradsız Avropa sünnət edilmiş Avropadır. Əgər gələcəkdə Avropa İttifaqı Rusiya və Çinlə münasibətlərinə yaxşılığa doğru yenidən baxarsa, biz də Aİ-yə münasibətimizə yenidən baxa biləcəyik.

Eyni zamanda, serbləri Rusiyanın niyə Serbiyada televiziya yayımını açmayacağı sualı çoxdan maraqlandırır. Ən azı 15 milyon insana yayımlana bilərdi. Öz növbəsində Qərbin Balkanlarda öz mediasının bütöv bir şəbəkəsi var və onlar serblərin dünyagörüşünü dəyişdirmək üçün təbliğata pul əsirgəmirlər. Rusiya mediası ölkəmizdə xəbərlərin təqdimatına daha çox obyektivlik gətirəcək.

- Deməli, sizi dinləyirəm və deyəsən, dünya mənzərəniz indi çətin günlərdən keçir. Lissabondan Vladivostoka qədər birləşmiş Avropadan danışdıqları vaxtlar geri qaytarılmayacaq şəkildə itirilmiş görünür. Bu gün Rusiya Avropa dövlətləri ilə münaqişə vəziyyətindədir və dəstək üçün Çinə üz tutur.

- Rusiya Avropa məsələsində Serbiyadan daha rahat mövqe tutur. Biz Avropa yollarının kəsişməsindəyik. Serbiya Qərb üçün Şərq, Şərq üçün Qərbdir. Ona görə də bizim sadəcə olaraq Lissabondan Vladivostoka qədər Avropa konsepsiyasından imtina etməyə haqqımız yoxdur. Bu, qloballaşma deyil, müəyyən dəyərlər, suveren güclərin əməkdaşlığı anlayışıdır.

Eyni zamanda, Serbiya Balkanlara ən çox Çin sərmayəsini cəlb etdi. Ona görə də biz boş oturmuruq və Avropa İttifaqında möcüzə olacağına ümid etmirik. Vahid Avropa deyərkən mən Çini də nəzərdə tuturam. Şərqlə Qərb arasında körpü kimi hamını əməkdaşlığa çağırmalıyıq.

bbabo.Net