Bir millət ancaq təhsili özünün əsas prioriteti sayarsa, inkişaf edə və tərəqqi edə bilər. Bunu etməmək onu iqtisadi çətinliklər, sosial ədalətsizliklər, böyük cəhalət və s. şəklində süqut və fəlakətlərlə qarşı-qarşıya qoymağa məcbur edir.

Təhsil nəyin etik olanı, nəyin isə olmayanı ayırd etmək və ayırd etmək hissini aşılayır. Əslində, bu, insanlara öz məsuliyyətlərini dəqiq dürüstlüklə müəyyən etməyə və qəbul etməyə imkan verir. Dünyada indiyə qədər zirvələrə çatan hansı ölkənin ilk olaraq təhsil sistemini necə gücləndirə və gücləndirə bildiyini görməkdən təhsilə ehtiyac duyulduğunu görmək olar. Təhsil millətlərə və fərdlərə güc verir. Eynilə, təhsilin əsas prioritet sayılmadığı yerlərin hamısı görkəmli olmuşdur, çünki onlar bütün fəsadlardan əziyyət çəkirlər. Təhsildən məhrum olan xalqlar cazibədar həyat standartlarından məhrumdurlar.

Bunun nümunəsini Pakistandan kənarda axtarmağa ehtiyac yoxdur, çünki bizdə ən haqlı nümunə Bəlucistanda var. Təəssüf ki, Pakistan təhsil sisteminin acınacaqlı və ürək bulandıran vəziyyətdə olduğu ölkələrdən biridir. Ölkə azadlığını əldə etdiyi gündən belə bir vəziyyətdə olsa da, zaman keçdikcə inkişaf etmək və güclənmək əvəzinə zibilliyə düçar oldu. Pakistanın hazırkı savadlılıq səviyyəsi 62,2 faizdir. O, birmənalı şəkildə ölkənin harada dayandığını göstərir. Qonşu ölkələrlə savadlılıq səviyyəsi müqayisə edilərsə, Çində 80 faiz, Hindistanda 74, İranda 85 faiz olduğu üçün həqiqətən də aşağıdır. Tərəqqiyə və tərəqqiyə aparan yolumuzun qarşısında duran maneənin, şübhəsiz ki, təhsilimizin bərbad vəziyyətdə olduğunu söyləsək, səhv olmaz. Don Riçardsonun təqdirəlayiq bir sitatı var “Təhsil; bir ölkə olaraq edəcəyimiz yeganə ən mühüm sərmayədir”.

Təhsil sistemimizin bu pisləşən standartlarına nəyin töhfə verdiyi ilə bağlı müzakirələr sona çatır, lakin ən görkəmliləri arasında aşağıdakılar var:

* hökumətdən daha az diqqət. Bunu son büdcədə asanlıqla görmək olar, burada təhsilə ayrılan vəsaitin öz prioritetlərimizi əks etdirir. Pakistan təhsilə 83,3 milyard (ümumi büdcənin yalnız 1,1 faizini təşkil edir), müdafiəyə isə 1289 milyard (yəni, ümumi büdcənin 18 faizi) ayırıb.

* təhsil sisteminə baxmaq və idarə etmək məsuliyyətini daşıyan bacarıqsız insanlar. Əsas qərarların qəbulunda siyasətin iştirakı əsas maneə olaraq qalır. Tələbələri də günahlandırmaq lazımdır, çünki onların öhdəlikləri zamanla dəyişmişdir. Bütün vaxtını kitablara və öyrənməyə həsr etməkdən tutmuş, faydasız fəaliyyətlər üzündən öyrənməyə çətinliklə vaxt ayırmağa qədər, gözə çarpan yalnız kiçik bir rəqəm var. Cib telefonlarından həddən artıq istifadə, bu da mənasız bir şəkildə, təhsil axtarışlarına xələl gətirir.

Bu dəhşətli bəladan çıxmaq üçün ölkə təhsilə büdcədən ayrılan vəsaiti şişirtmək kimi əsaslı addımlar atmalıdır, çünki bu, lazımi səviyyədə deyil. O, həmçinin işə qəbul prosesini şəffaf və layiqli etmək üzərində işləməlidir ki, yalnız lazımi səviyyəyə malik olan namizədlər tədris arenasına cəlb oluna bilsinlər. Daha da önəmlisi odur ki, qohumbazlıq sistemi dərhal kökündən kəsilməlidir ki, bu da təəssüf ki, ölkədə hökm sürən reallıqdır. Bunlardan başqa, məktəblərdə və digər təhsil müəssisələrində yaxşı və təkmil infrastruktur, eləcə də imkansız tələbələrə maddi yardım kimi bütün əsas ehtiyaclar və ehtiyaclar ödənilməli və təmin edilməlidir.

Dünyada indiyə qədər zirvələrə çatan hansı ölkənin ilk olaraq təhsil sistemini necə gücləndirdiyini və gücləndirdiyini görməkdən təhsilə əvəzolunmaz ehtiyacı görmək olar.

Təhsil sistemi heç bir arqument olmadan diqqətdən kənarda qalmağa davam edərsə, Pakistan geridə qalmağa davam edəcək və bütün cəbhələrdə, xüsusən də iqtisadi vəziyyətində nəhəng bir ölkə olmaq üçün mübarizə aparacaq. Bir sözlə, Pakistan öz bərbad təhsil sistemini gücləndirməlidir və bu axtarışda heç bir daş qoymamalıdır.

Yazıçı tələbədir

bbabo.Net