Улады ЗША абвінавацілі чатырох беларускіх чыноўнікаў у «змове з мэтай здзяйснення авіяпірацтва» з-за інцыдэнту з экстранай пасадкай у Менску самалёта Ryanair улетку 2021 года. Абвінавачанні прад'яўлены кіраўніку "Белаэранавігацыі" Леаніду Чуро, яго намесніку Алегу Казючыцу і двум супрацоўнікам службы дзяржбяспекі Беларусі. Усім ім можа пагражаць пажыццёвае зняволенне, паведамляе амерыканскі Мінюст.

У прэс-рэлізе Мінюста ЗША гаворыцца, што чацвёра абвінавачаных беларускіх чыноўнікаў свядома змянілі курс палёту лайнера "для арышту беларускага журналіста-дысідэнта, які знаходзіўся на борце", а іх мэтай было "прыгнечанне іншадумства і свабоды слова". Гэтыя дзеянні, як адзначае амерыканскае следства, не толькі былі парушэннем міжнародных нормаў, але і "патэнцыйна паставілі пад пагрозу жыццю пасажыраў на борце". ФБР называе гэтую пагрозу "тэрарыстычнай".

«Абвінавачваныя распрацавалі старанна прадуманую схему, каб сфальсіфікаваць паведамленне аб бомбе, у выніку чаго самалёт здзейсніў аварыйную пасадку ў іх краіне, каб яны маглі арыштаваць журналіста-дысідэнта... Тое, што адбылося з'яўляецца не толькі безразважным парушэннем заканадаўства ЗША, але і надзвычай небяспечна для бяспекі ўсіх , хто лётае на самалёце. У наступны раз пілот, які атрымаў сігнал бедства, можа ўсумніцца ў сапраўднасці надзвычайнай сітуацыі, што ставіць пад пагрозу жыццю людзей», - заявілі ў ФБР.

У абвінавачанні ўказаны наступныя дапушчаныя чыноўнікамі парушэнні:

кіраўнік «Белаэранавігацыі» Леанід Чуро - асабіста паведаміў аб ілжывай пагрозе выбуху ў мінскі цэнтр кіравання паветраным рухам нібыта яшчэ да таго, як самалёт Ryanair вылецеў з Афін, і даручыў цэнтру паведаміць пілотам аб неабходнасці змяніць курс у бок Мінска;

намеснік кіраўніка "Белаэранавігацыі" Алег Казючыц - меркавана, даў указанне беларускім авіядыспетчарам "сфальсіфікаваць справаздачы аб інцыдэнце, каб схаваць фабрыкацыю пагрозы выбуху і выключыць ролю беларускіх спецслужбаў у кіраванні дыверсіяй (так называюць інцыдэнт з самалётам.- )";

двое супрацоўнікаў службы дзяржбяспекі Беларусі (першага клічуць Андрэй Анатольевіч, прозвішча не прыводзіцца; Прозвішча другога не пазначаны) - адзін з іх (неназваны) разам з кіраўніком «Белаэранавігацыі» паведаміў аб ілжывай пагрозе выбуху мінскім дыспетчарам, а таксама асабіста кіраваў радыёсувяззю з пілотамі, змяніць курс рэйса, і перадаваў усю інфармацыю свайму начальніку Андрэю Анатольевічу.

Акрамя таго, кіраўнік «Белаэранавігацыі» разам з безназоўным супрацоўнікам службы дзяржбяспекі нібыта забаранілі менскаму цэнтру кіравання паветраным рухам апавяшчаць украінскія ўлады аб пагрозе выбуху на борце, калі самалёт Ryanair яшчэ знаходзіўся ў паветранай прасторы Украіны. Беларускі авіядыспетчар, які дзяжурыў тады, пазней уцёк у Польшчу, распавядаў, што падчас перамоваў з пілотамі з ім быў супрацоўнік КДБ, які «ўзяў пад кантроль авіядыспетчарскую службу», а таксама «падтрымліваў пастаянны тэлефонны кантакт з кімсьці». З дадзеных Мінюста ЗША вынікае, што з дыспетчарам знаходзіўся якраз неназваны супрацоўнік службы дзяржбяспекі Беларусі (у прэс-рэлізе яго называюць Fnu Lnu - абрэвіятура ад first name unknown, last name unknown).

«У нейкі момант ён выказаў занепакоенасць тым, што пілоты цягнуць час, і рэйс можа хутка пакінуць паветраную прастору Беларусі, што паставіць пад пагрозу поспех іх схемы. У адказ на ілжывую інфармацыю, перададзеную ў рамках змовы абвінавачаных, пілоты рэйса ў выніку ўсё ж абвясцілі аварыйную сітуацыю і накіравалі самалёт у нацыянальны аэрапорт Менска», - сцвярджаецца ў прэс-рэлізе.

Усе абвінавачаныя пакуль застаюцца на волі. У ЗША ім пагражае ад 20 гадоў пазбаўлення волі да пажыццёвага зняволення, удакладніла міністэрства юстыцыі. У расследаванні акрамя ФБР удзельнічалі Агенцтва ўнутранай бяспекі Польшчы і ўлады Літвы.

Нагадаем, пасля экстранай пасадкі самалёта Ryanair краіны Еўразвяза абвінавацілі беларускіх уладаў у парушэнні правоў чалавека і ўвялі супраць Менска сектаральныя санкцыі. У прыватнасці, ЕС забараніў беларускім авіякампаніям лятаць у сваёй авіяпрасторы, а таксама абмежаваў доступ рэспублікі на еўрапейскія фінансавыя рынкі. Беларусь у адказ унесла некалькіх еўрапейскіх чыноўнікаў у чорныя спісы.

У студзені 2022 года Міжнародная арганізацыя грамадзянскай авіяцыі (ІКАО) прадставіла сваю справаздачу аб інцыдэнце з самалётам Ryanair. У ІКАО таксама прыйшлі да высновы, што лайнер быў вымушаны прызямліцца ў Мінску на аснове фальшывага паведамлення аб пагрозе выбуху. Пры гэтым арганізацыя не стала ўдакладняць, якая краіна нясе адказнасць за падаванне ілжывых звестак.

Больш падрабязна аб расследаванні інцыдэнту – у матэрыяле «Экстраннай пасадцы Ryanair вынеслі прысуд».

bbabo.Net