Украіна (bbabo.net), - Турцыя спрабуе сказаць сваё слова ў новым геапалітычным клінчы Расіі з Захадам, які працякае на фоне ўкраінскага крызісу, які ўзмацняецца. Анкара, якая прытрымліваецца жорсткай лініі ў адносінах да Расіі па ўкраінскай праблеме, выступіла з ініцыятывай стаць пляцоўкай для ўладжвання рознагалоссяў паміж Масквой і Кіевам. Расійскі цюрколаг дацэнт Дыпламатычнай акадэміі МЗС Расіі Уладзімір Аваткоў тлумачыць такую ​​ініцыятыву імкненнем турэцкіх уладаў "усядзець на двух крэслах адразу, у рамках іх ідэалогіі хаба". У Маскве, на яго думку, добра разумеюць палітыку Турцыі: з аднаго боку, дэманстраваць сваю самастойнасць Расіі, з другога - у інтарэсах Захаду падрываць пазіцыі Масквы на постсавецкай прасторы.

У інтэрв'ю bbabo.net Уладзімір Аваткоў падрабязна распавядае пра намаганні Турцыі ўрваць сваё ў канфлікце ў свеце з нагоды глабальнай бяспекі і дзеліцца сваімі думкамі аб дыпламатычным працэсе паміж Арменіяй і Турцыяй, які нядаўна стартаваў пры пасярэдніцтве Масквы.

- Прэс-сакратар турэцкага лідэра Ібрагім Калын на днях падчас анлайн-вебінара пад назвай «Напружанасць паміж Расіяй і Украінай: што пастаўлена на карту для Еўропы і НАТА?» заявіў, што прэзідэнт Рэджэп Тайіп Эрдаган запрасіў прэзідэнтаў Расіі і Украіны, Уладзіміра Пуціна і Уладзіміра Зелянскага, у сваю краіну, каб «уладзіць рознагалоссі». Чаму Турцыя, якая ў крымскім пытанні, ды і вакол украінскага крызісу ў цэлым, падтрымлівае Украіну, выступіла з такой ініцыятывай?

- Фішка сучаснай Турцыі заключаецца ў наступным. На фоне імкнення Анкары быць сусветнай дзяржавай, не валодаючы для гэтага дастатковымі рэсурсамі, яна спрабуе ўвесь час высоўваць якія-небудзь ініцыятывы для таго, каб упісвацца ў сусветны парадак дня і спрабаваць у рамках дыялогу адціснуць для сябе пэўную колькасць пераваг. Турцыя спрабуе ўседзець на двух крэслах адразу. Яна спрабуе рэалізоўваць сваю амбіцыйную палітыку, але пры гэтым у яе не хапае рэсурсаў. Анкара спрабуе іх атрымаць у рамках так званай ідэалогіі хаба, канцэнтруючы на ​​сабе розныя гандлёвыя, транспартныя праекты.

«Двуножжыя» Турцыі выяўляецца таксама ў тым, што, з аднаго боку, яна дэманструе Расіі сваю самастойнасць, але з другога - паказвае Захаду, што падрывае намаганні Масквы на постсавецкай прасторы. Гэтая палітыка таксама выяўляецца ў тым, што Турцыя, з аднаго боку, зацікаўлена ва ўмацаванні эканамічнага супрацоўніцтва з Расіяй, з якой у яе цесныя кантакты і вялікі гандлёвы абарот. Але ў той жа час яна спрабуе выбудоўваць эканамічныя і ваенна-палітычныя сувязі з Украінай, атрымліваючы таксама прыбытак за кошт здабывання старых тэхналогій і паставак туды, якія засталіся ў гэтай краіне, для праверкі ў баі ўласных новых ваенных тэхналогій, такіх як ударныя беспілотнікі Bayraktar.

- Прэс-сакратар прэзідэнта Расіі Дзмітрый Пяскоў адказаў на запрашэнне Турцыі правесці сустрэчу Пуціна і Зяленскага, заўважыўшы, што месца правядзення кантактаў Расіі і Украіны з'яўляецца другасным пытаннем, галоўнае - паўплываць на выкананне Кіевам узятых на сябе дамоўленасцяў. Як разумець дадзеную заяву і ці сапраўды Расія гатова прыняць «турэцкую ініцыятыву»?

- Расея паўтарае тое, што ўжо неаднаразова было падкрэслена на высокім узроўні, а менавіта, што не пярэчыць супраць намаганняў Турцыі па нармалізацыі сітуацыі на Украіне - паміж рознымі канфліктуючымі бакамі. Уласна гэта было падкрэслена Дзмітрыем Пясковым. Галоўнае тут выкананне Кіевам узятых на сябе абавязацельстваў у рамках дасягнутых раней дамоўленасцей. Менавіта пра гэта ідзе гаворка, а не пра якое-небудзь пасярэдніцтва паміж Расеяй і Ўкраінай. Тым больш, што мы ведаем жорсткую антырасейскую пазіцыю Турцыі адносна ўз'яднання Крыма з Расіяй.

- Які тактыкі прытрымліваецца Турцыя ва ўкраінскім крызісе, асабліва на фоне ўзмацняецца геапалітычнага клінчу паміж Расіяй і Захадам, калі Масква патрабуе вяртання да статус-кво 1997 года і пісьмовых гарантый бяспекі ад НАТА, актыўным членам якога з'яўляецца Анкара?

— У рамках канфлікту, які разгортваецца ў свеце з нагоды глабальнай бяспекі, Турцыя ўсё больш і больш дэманструе сваю прыхільнасць Захаду, узаемадзейнічаючы з англасаксонскім светам. Пры гэтым відавочна, што Анкара ўсё яшчэ спадзяецца на завяршэнне гэтага працэсу захаваннем дзейнага статусу-кво або яго нязначным змяненнем, у рамках чаго ёй атрымаецца ўрваць сваё і на ўсходзе Еўропы, ці то Украіна ці Балканы, а таксама на тэрыторыі Паўднёвага Каўказа і Цэнтральнай Азіі. Па туркацэнтрычнай інтэграцыі, бясспрэчна, быў нанесены шэраг удараў. Гэта быў крымскі працэс, а таксама ў рамках сірыйскага канфлікту і ў падзеях у Казахстане. Турцыя зыходзіць з таго, што ўсе цюркі павінны прытрымлівацца логікі Анкары, спрабуе прымусіць цюркскія дзяржавы адмовіцца ад сваіх традыцый і звычаяў. Расія на працягу гісторыі заўсёды падтрымлівала самабытнасць розных народаў. У сувязі з гэтым Расіі ўдалося быць нейкім сінтэзам і славянскіх, і цюркскіх народаў. Расіі ўдалося быць і вялікай славянскай, і вялікай цюркскай дзяржавай, вялікай хрысціянскай і вялікай мусульманскай дзяржавай. Тое, чаго не ўдавалася Турцыі на працягу гісторыі, менавіта таму яна цярпела паразы за паразамі і звужалася да тых памераў, якімі яна валодае сёння, як фізічна, так і з пункту гледжання свайго значэння ў сістэме міжнародных адносін.

- На днях пры пасярэдніцтве Масквы стартаваў армяна-турэцкі дыялог, перапынены яшчэ ў 2009 годзе пасля правалу «футбольнай дыпламатыі». Адкрыццё армяна-турэцкай мяжы і ўстанаўленне дыпламатычных адносін, на думку большасці экспертаў і палітыкаў, прывядзе да ўзмацнення ролі Турцыі ў рэгіёне, які з'яўляецца зонай прывілеяваных інтарэсаў Расіі. Калі гэта так, чаму ж Расея спрыяе армяна-турэцкаму збліжэнню, і як следства ўзмацненню пазіцый Турцыі ў Закаўказзе?

- Што тычыцца сітуацыі на Паўднёвым Каўказе, то Расея заўсёды спрыяла міру і стабільнасці ў рэгіёне. У сувязі з гэтым характэрна, што менавіта ў Расіі праходзілі перамовы паміж Арменіяй і Азербайджанам, менавіта расійскія міратворцы сёння знаходзяцца ў рэгіёне (у Нагорным Карабаху) і менавіта ў Расіі зараз адбываецца спроба камунікацыі паміж спецпрадстаўнікамі Арменіі і Турцыі па ўрэгуляванні двухбаковых адносін.

Расія не можа не садзейнічаць наладжванню гэтых адносін зыходзячы са сваёй знешнепалітычнай ідэалогіі. Калі заўгодна, на сённяшні дзень Масква зацікаўлена ў завяршэнні працяглага канфлікту, які разгортваўся на Паўднёвым Каўказе. Тут трэба ўлічваць змену пакаленняў, стомленасць ад нянавісці ў рэгіёне, якой трэба пакласці канец. Ці значыць гэта, што ўдасца абавязкова прыйсці да выніку? Далёка не факт, усё ў руках бакоў. Аднак для Масквы важна змяншаць напружанасць у рэгіёне, шукаць шляхі вырашэння складаных, застарэлых праблем. Расея была і застаецца гарантам міру і бяспекі на Паўднёвым Каўказе.

- Усе папярэднія ўлады Арменіі спрабавалі наладжваць адносіны з Турцыяй. І ўсе гэтыя спробы правальваліся з-за прывязкі да праблемы карабахскага канфлікту. Ці будуць сёлетнія перамовы двухбаковымі ці з «азербайджанскай гірай» на назе?

- У Турцыі і Азербайджана на сённяшні дзень ёсць сумесная «Шушынская дэкларацыя» аб саюзе (дакумент быў падпісаны прэзідэнтамі дзвюх краін у карабахскім горадзе Шушы, які перайшоў пад кантроль азербайджанскіх ВС па выніках 44-дзённай вайны ў Карабаху восенню 2020 года. - Рэд.). У сувязі з гэтым бясспрэчна ў рамках аднаўлення адносін з Арменіяй Турцыя будзе дзейнічаць у логіцы свайго саюза з Азербайджанам.

bbabo.Net