Расія (bbabo.net), - На Чорнай рэчцы ў Пецярбургу быў смяротна паранены вялікі паэт. Здарылася гэта 8 лютага (27 студзеня па старым стылі) 1837 года. Роўна 185 гадоў таму паэт і камер-юнкер Аляксандр Пушкін страляўся з прыёмным сынам галандскага дыпламата Гекерна, баронам Жоржам Дантэсам. І быў смяротна паранены.
Вядома, што падставай да двубоя сталі тры абразлівых ананімных ліста, атрыманых Пушкіным незадоўга да разгорнутых падзей. Ананім намякаў на сувязь жонкі паэта з французскім падданым Дантэсам. Да таго моманту глеба для рэўнасці была суцэль гатовая. Жонка Пушкіна Наталля (народжаная Ганчарова) была на той момант першай прыгажуняй Пецярбурга, якой меў ласку сам Мікалай I.
Пушкін выклікаў Дантэса на дуэль. І тут у гульню ўступіў дыпламат Гекерн, па парадзе якога Дантэс зрабіў прапанову выйсці за яго замуж сястры Наталлі Пушкінай - Кацярыне Ганчаровай. Разлік быў на тое, каб апраўдаць такую пільную ўвагу Дантэса да сёстраў Ганчаровым. Справа таго каштавала, бо скандал мог стаць прычынай высылкі француза дадому.
Дантэс выклік паэта прыняў, але папрасіў перанесці дуэль на час пасля вяселля. Спадзяючыся, што роднасныя пачуцці, магчымае заступніцтва Наталлі Мікалаеўны адыграюць сваю ролю.
Пушкін пагадзіўся адтэрмінаваць дуэль, і вяселле французскага падданага і Кацярыны Ганчаровай сапраўды адбылося. Але гэта не перашкодзіла Дантэсу працягваць, як тады казалі, цягацца за жонкай паэта. Лютасць Пушкіна падагравалася разнастайнымі чуткамі аб нібы працягваецца сувязі Наталлі Ганчаровай з Дантэсам і інтрыгамі Гекерна.
У рэшце рэшт, ён паслаў дыпламату вельмі абразлівы ліст, на які, па прынятых тады правілах, магчыма было адрэагаваць толькі выклікам на дуэль. Але паколькі Гекерн, з прычыны свайго статусу, не мог высвятляць адносіны ў такім фармаце, выклік быў зроблены ад імя Дантэса.
Гісторыкі сцвярджаюць, што тэарэтычна двубой мог бы не адбыцца. Ужо па шляху да Чорнай рэчкі Пушкін са сваім секундантам Канстанцінам Данзасам сустрэлі сані з жонкай паэта. Але блізарукая Наталля Мікалаеўна не заўважыла, хто ехаў у сустрэчных санях, сам жа Пушкін глядзеў у іншы бок.
Дуэль магла б прадухіліць паліцыя. Але, па ўспамінах Данзаса, запісаных паэтам Аляксандрам Амосавым, атрад быў пасланы ў іншае месца. Адным з тлумачэнняў такой "памылкі" гісторыкі называюць асабістае неразмяшчэнне да Пушкіна галоўнага жандара краіны Бенкендорфа.
З іншага боку, самі ўмовы двубоі былі прапісаны так, што не пакідалі шанцаў удзельнікам застацца цэлымі. Страляліся двубоі з 10 крокаў і, у выпадку промахаў з абодвух бакоў, паядынак аднаўляўся. Па ўспамінах Данзаса, Пушкін прыняў умовы, нават не дачытаўшы іх да канца.
Яшчэ адно грубае парушэнне двубоя складалася ў тым, што зброя з двух аднолькавых набораў дуэлянты павінны былі выбіраць непасрэдна перад паядынкам. Каму як пашанцуе. Але ў дадзеным выпадку Дантэс страляў са свайго пісталета (магчыма, прыстралянага і больш дакладнага), Пушкін жа - з таго, што было набыта ў краме за пару гадзін да сустрэчы.
У жыцці Пушкіна было нямала двубояў. Па адных дадзеных - 21, па іншых - 29. І толькі чатыры адбылося. На Чорнай рэчцы - стала апошняй.
Які заканчваецца крывёй паэта больш за гадзіну везлі дадому. Які адправіўся за лекарам секундант, абышоў тры адрасы, пакуль не заспеў дома хоць нейкага доктара. Першым на Мыйку, 12 прыбыў доктар Задлер, ужо паспеўшы да таго часу перавязаць рану забойцы Пушкіна - Дантэса. Пазней Пушкіна агледзеў лейб-медык цара Мікалай Арэндт, які сказаў: "Штука кепская, ён памрэ". Менш чым праз два дні, 10 лютага, "у 2 гадзіны 45 хвілін паполудні" паэт сканае.
Калі навіна аб двубоі разляцелася па Санкт-Пецярбургу, да дома па адрасе Мыйка, 12 сталі сцякацца людзі. І аж да самага скону паэта натоўп толькі прыбываў. Прыйшлося нават звярнуцца ў Праабражэнскі полк, каб ля ўваходу ў дом для парадку паставілі вартавых.
Усе два дні блізкія і родныя, сябры і прыяцелі, знаёмыя і незнаёмыя, усё ж працягвалі спадзявацца на лепшае. Вядома фраза жонкі Пушкіна Наталлі Ганчаровай, якую па ўспамінах Жукоўскага яна вымавіла доктару Спаскаму: "Вось убачыце, ён будзе жыць, ён не памрэ".
У пэўным сэнсе Аляксандр Пушкін сапраўды не памёр. Яго творы, яго творчасць, само яго жыццё працягваюць заставацца галоўным здабыткам культурнай Расіі. Даты нараджэння і смерці вялікага паэта шырока адзначаюцца. На месцы двубоя, ля стэлы, усталяванай у памяць генія, у лютым штогод збіраюцца прыхільнікі яго творчасці, ускладаюць кветкі, чытаюць вершы і прозу аўтара. Школьнікі Прыморскага раёна Пецярбурга нясуць "паэтычную вахту" ў міні-скверы "Пушкін сышоў", разбітым у 2016 годзе.
Напрыклад, ва Усерасійскім музеі А.С. Пушкіна дэталёва адноўлены апошні год жыцця паэта, створаны своеасаблівы пушкінскі каляндар, які ахоплівае дванаццаць апошніх месяцаў зямнога шляху паэта.
bbabo.Net