Загад прэзідэнта Расіі Уладзіміра Пуціна на мінулым тыдні аб ваенным наступе на Украіну з'явіўся пасля таго, як ён за два дні да гэтага падпісаў указ аб прызнанні незалежнасці дзвюх самаабвешчаных дзяржаў — Данецка і Луганска.
У выніку разбурэнняў украінскіх вайсковых аб'ектаў, здаецца, няма ніякай надзеі пераламаць падзеі ва Украіне, асабліва пры адсутнасці якой-небудзь адчувальнай падтрымкі з боку НАТА або ЕС. Краіны-сябры гэтых двух заходніх блокаў адрэагавалі рашуча сфармуляванымі заявамі, у якіх асуджаюць ваенныя дзеянні Расеі або абяцаюць увесці эканамічныя санкцыі, такія як абмежаванне на выезд або блакаванне банкаўскіх рахункаў. Няма надзеі, што такія санкцыі ўтрымаюць Расею ад таго, што яна мае на ўвазе. Масква, верагодна, будзе працягваць, пакуль не пераканае Украіну весці перамовы аб рашэнні на ўмовах Пуціна.
Нягледзячы на сапраўдныя намаганні, НАТА і ЕС не змаглі прадухіліць ваеннае ўмяшанне Расеі ва Украіну. Эфектыўнасць сістэмы ААН у падтрыманні і захаванні міру аказалася недастатковай. Міжнародная супольнасць павінна зрабіць урокі з гэтай няўдачы.
Асобна варта адзначыць Нямеччыну, бо яна неадкладна прыпыніла працэс сертыфікацыі праекта газаправода «Паўночны паток-2». Гэта быў важны крок. Прыпыненне негатыўна адаб'ецца на кволай эканоміцы Расіі, але ў рэшце рэшт гэта безвынікова. Ці пашкодзіць гэта расейскую эканоміку — сумнеўна. Раней мы бачылі, што санкцыі ЗША супраць Ірана аслабілі эканоміку краіны, але не пакалечылі яе. Расейская эканоміка значна большая і разнастайная, чым іранская, таму яна можа апынуцца яшчэ больш устойлівай.
ЗША могуць выкарыстаць няздольнасць НАТА супрацьстаяць ваенным дзеянням Расеі ва Украіне, каб паспрабаваць ажывіць альянс і выратаваць яго ад таго, што прэзідэнт Францыі Эмануэль Макрон у 2019 годзе назваў яго «смерцю мозгу».
Першародны грэх ва Украіне мог быць здзейснены, калі гэтая краіна ў 2008 годзе падала заяўку на пачатак Плана дзеянняў па сяброўстве ў NATO. Пазней з аналагічнай ініцыятывай было падпісана пагадненне аб асацыяцыі з ЕС. Абедзве гэтыя ініцыятывы адышлі на другі план пасля перамогі на прэзідэнцкіх выбарах 2010 года прарасійскага Віктара Януковіча. Ён палічыў за лепшае захаваць сваю краіну ў пазаблоку. Аднак падтрымка ўкраінскага народа сяброўства ў абедзвюх гэтых арганізацыях была настолькі моцнай, што Януковіч не вытрымаў ціску і быў вымушаны бегчы з краіны.
Раней ва Ўкраіне падтрымка сяброўства ў NATO была нізкай. Падчас прэзідэнцтва Януковіча гэтая падтрымка складала ўсяго 28 працэнтаў. Да 69 працэнтаў ён вырас толькі пасля анэксіі Крыма Расеяй.
Пазней краіны НАТА разышліся наконт таго, ці варта запрашаць Украіну далучыцца, таму што гэта азначала б імпарт расійска-ўкраінскага канфлікту ў альянс. Украіна заплаціла вялікую цану за такое нерашучае стаўленне.
Гарадская партызанская вайна працягваецца ў некалькіх гарадах Украіны, украінцы аказваюць жорсткае супраціўленне, таму што яны навучаны гэтаму і маюць шматгадовы вопыт.
Украінскі крызіс, верагодна, выкліча фундаментальныя змены ў правілах міжнародных адносін.
У сваю чаргу, Расія адчувае сябе ў акружэнні і не мае выхаду да мора пасля таго, як яе выхад да Балтыйскага мора скараціўся да Санкт-Пецярбурга і Калінінграда, калі Эстонія, Латвія і Літва сталі саюзнікамі NATO. Пасля расколу Югаславіі яна таксама страціла выхад да Адрыятычнага мора. І калі чарнаморскія дзяржавы Балгарыя і Румынія таксама сталі членамі NATO, марская пагроза наблізілася да Расіі. Гэта выклікала занепакоенасць у Маскве і падштурхнула яе да спробы стварыць пояс бяспекі недалёка ад сваіх межаў.
Цяперашні крызіс, верагодна, выкліча фундаментальныя змены ў правілах міжнародных адносін. За выключэннем неспатольнага апетыту Расіі вярнуць як мага больш былых савецкіх тэрыторый, гэта, верагодна, застанецца галоўнай заклапочанасцю міжнароднай супольнасці. Паміж Расеяй і Захадам павінен быць усталяваны новы баланс сілаў, інакш напружанасць не аслабіць.
bbabo.Net