Bbabo NET

Навіны

Герой не дачакаўся еўрабонусаў

Прэм'ер Паўночнай Македоніі Зоран Заеў, які адыграў ключавую ролю ў вырашэнні гістарычнай спрэчкі з Грэцыяй аб назве македонскай дзяржавы і прывёў сваю краіну ў НАТА, пайшоў у адстаўку. На думку рэгіянальных экспертаў, догляд праз заходняга прэм'ера-рэфарматара шмат у чым звязаны з негатоўнасцю Еўрасаюза выканаць абяцанне аб паскоранай інтэграцыі Паўночнай Македоніі ў свае шэрагі. З падрабязнасцямі - карэспандэнт на Балканах Генадзь Сысоеў.

Аб намеры сысці ў адстаўку з пасады прэм'ера і лідэра кіруючай партыі Зоран Заеў аб'явіў пасля паражэння свайго Сацыял-дэмакратычнага саюза Македоніі (СДСМ) на мясцовых выбарах, якія адбыліся ў кастрычніку. Ён узяў на сябе адказнасць за нездавальняючы вынік партыі, якая страціла большасць гарадоў і муніцыпалітэтаў. Увечары 22 снежня прэм'ер афіцыйна накіраваў у парламент заяву аб адстаўцы. І хаця ўзначаленая СДСМ кааліцыя захоўвае там большасць, у задавальненні прашэння ніхто не сумняваецца: сам Зоран Заеў даў зразумець, што яго рашэнне канчатковае.

Ды і са сваім пераемнікам ён, у сутнасці, ужо вызначыўся.

У канцы лістапада па прапанове спадара Заева сацыял-дэмакраты абралі новым лідэрам партыі Дзімітара Кавачэўскага, якога прадказваюць і на пасаду новага прэм'ера.

Сыход Зорана Заева са сваіх пастоў, безумоўна, вельмі значная падзея не толькі для Паўночнай Македоніі, але і для ўсяго рэгіёна. Апошнія пяць гадоў ён быў ключавым палітыкам краіны, якая за гэты час змяніла назву і стала членам НАТА.

Зоран Заеў літаральна ўварваўся ў вялікую македонскую палітыку ў 2016 годзе на выбухах «аўдыёбамб», калі апублікаваў некалькі кампраметуючых запісаў таемных размоваў лідэраў кіруючай у краіне дзясятак гадоў нацыяналістычнай партыі ВМРО-ДПМНЕ на чале з тагачасным прэм'ерам Мікалай Груеўскім. Зорану Заеву прыйшлося прайсці і праз «крывавы чацвер» 27 красавіка 2017 года, калі яго супернікі распачалі спробу сілай захапіць парламент, каб не дапусціць прыходу да ўлады кааліцыі на чале з СДСМ. Месяц праз Зоран Заев узначаліў урад, і аб ім сталі казаць як аб "героі, які з акрываўленай галавой (ён быў паранены падчас штурму парламента.- ) прынёс волю Македоніі".

Зрэшты, галоўным дасягненнем адыходзячага прэм'ера стала вырашэнне шматгадовай спрэчкі з Грэцыяй аб назве македонскай дзяржавы, што вылучалася як ключавая перашкода на шляху ў НАТА і ЕС.

Краіна стала называцца Паўночнай Македоніяй, і ў 2020 годзе афіцыйна далучылася да Паўночнаатлантычнага альянсу ў якасці яго 30-га чальца.

Аднак другой абяцанай узнагароды - паскоранай інтэграцыі ў Еўрасаюз - Скоп'е так і не атрымаў. З-за гэтага два гады таму Зоран Заеў ужо адыходзіў добраахвотна з пасады прэм'ера. Праўда, праз некалькі месяцаў ён вярнуўся ў прэм'ерскае крэсла — пасля перамогі кааліцыі, якую ён узначальвае, на пазачарговых парламенцкіх выбарах.

Цяперашні сыход Зорана Заева шматлікія рэгіянальныя эксперты таксама тлумачаць шмат у чым негатоўнасцю Еўразвяза пазначыць Паўночнай Македоніі (як, зрэшты, і ўсім Балканам) ясныя перспектывы сяброўства.

"Негатоўнасцю да пашырэння ЕС пасылае дрэнны сігнал, што Еўрасаюз адварочваецца ад Балкан, пакідаючы рэгіён іншым сілам", - сказаў сербскі палітолаг Мілівай Бешлін.

Хоць Савет ЕС і адобрыў яшчэ ў сакавіку мінулага года пачатак перамоваў аб уступленні Паўночнай Македоніі, рэальна працэс гэты да гэтага часу так і не пачаўся. Фармальна яго блакуе Балгарыя з-за спрэчкі са Скоп'е аб македонскай нацыянальнасці і македонскай мове, якую там лічаць дыялектам балгарскай.

Аднак, як прызнаюць еўрапейскія дыпламатычныя крыніцы, "рэальнай перашкодай на шляху інтэграцыі Паўночнай Македоніі (як і іншых балканскіх дзяржаў) у ЕС з'яўляецца нежаданне некаторых ключавых краін Еўрасаюза, у першую чаргу Францыі, прымаць у агляднай будучыні ў свае рады новых членаў".

Герой не дачакаўся еўрабонусаў