Bemanningsleden van de kustwacht zeggen dat Russische schepen al jaren 'altijd kijken' in het gebied gestationeerd zijn.

Mariupol, Oekraïne – De Oekraïense kustwacht, die zich uitstrekt over vlak water in de ruimte tussen de grijze zee en de lucht, patrouilleert in de Zee van Azov op zoek naar niet-geregistreerde schepen, smokkelwaar en, sinds 2014, Russische oorlogsschepen.

De ondiepste zee ter wereld ligt gevaarlijk tussen Oekraïne, Rusland en de geannexeerde Krim. Omdat de winters in de regio zo koud zijn dat de zee in de eerste maanden van het jaar bevriest, bracht de dooi die deze week aanbrak een nieuwe strijd met zich mee: de dreiging van een kustinvasie.

"Vroeger keken we naar vissersboten en niets anders", zegt Ihor Chertov, plaatsvervangend hoofd van de kustwachteenheid in de oostelijke havenstad Mariupol in Oekraïne.

"Nu zijn het de spieren van de agressorstaat Rusland die altijd proberen de grenzen te verleggen en dichter bij de kustlijn te komen dan wettelijk is toegestaan."

Terwijl alle ogen gericht zijn op 10 dagen van militaire oefeningen in het noordelijke buurland Wit-Rusland van Oekraïne en de angst voor een poging om de hoofdstad Kiev in te nemen, is Rusland het water binnengedrongen en heeft het zes oorlogsschepen en een onderzeeër van de Middellandse Zee naar de Zwarte Zee verplaatst.

Een sluiting van het zuidelijke deel van de Zee van Azov voor grootschalige marine-oefeningen volgende week werd aangekondigd en vervolgens opgeheven, wat de verwarring over de bedoelingen van Rusland vergroot terwijl het Westen diplomatieke inspanningen voortzet om de spanningen te verminderen.

Er zijn roofvogelboten en gevechtshelikopters gezien die onderweg zijn naar Russische kustposities, terwijl de schepen van Moskou op het water patrouilleren. De situatie is vooral claustrofobisch in Mariupol - de haven brengt essentiële inkomsten naar Oekraïne via export, terwijl de stad tussen de Russische grens ligt, een gebied dat wordt gecontroleerd door pro-Moskou-separatisten en de Krim.

Het schiereiland werd in 2014 in beslag genomen door Russische soldaten en staat sindsdien onder hun controle.

“Russische schepen zijn 50 tot 60 meter (164-197 voet) lang en je moet begrijpen, ze zijn niet zomaar komen opdagen – ze zijn hier altijd gestationeerd. Altijd in de gaten, sinds 2014', zegt Chertov, 47, uitkijkend over een zee die ondanks de omgeving kalm is.

Hij heeft 27 jaar bij de mariniers gediend en weet maar al te goed wat er op het spel staat als de huidige spanningen uitmonden in een conflict – hij diende eerder op de Krim, vertrok net voordat de Russische troepen arriveerden, en zijn ouders wonen daar nog steeds.

Het leven onder de lange arm van de Russische president Vladamir Poetin is onderhevig aan veel beperkingen, en Chertov is te bezorgd om hun veiligheid om Moskou openlijk te bekritiseren.

In december was hij het hoofd van het schip toen een Russisch schip de handelshaven binnenkwam, al in gevaar vanwege Russische beperkingen op de vrijheid van navigatie. Zowel Rusland als Oekraïne hebben gelijke rechten om de Zee van Azov te gebruiken, maar Moskou claimt de controle over de Straat van Kertsj - de enige smalle weg naar binnen.

"We moesten de boot naderen op een afstand die fysiek niet comfortabel voor ons was en ze wegjagen", zegt hij. "Van Rusland mag van alles worden verwacht."

De Russische marine valt Oekraïense schepen al bijna tien jaar lastig en in 2018 werden drie Oekraïense militaire schepen gekaapt door de Russische grenswacht en werden 24 matrozen gegijzeld.

De kustwacht van Mariupol zei dat ze zich nu voorbereiden door extra training te volgen, vooral in het inzetten van drones en het omgaan met vijandige.

Kapitein Oleksandr Surkov, 32, van de kustwachtboot Onyx, komt uit Mariupol en dient sinds 2007 bij de kustwacht. Hij zegt dat de Russische marine hen vaak probeert over te halen de eerste stap te zetten in een poging problemen te veroorzaken.

“Ze proberen altijd de Oekraïense kant te provoceren. Ze komen in onze wateren en wachten tot onze derde waarschuwing om te vertrekken, waarbij ze altijd proberen de grenzen te verleggen door te dichtbij te komen”, zegt hij.

Donderdag drong de Amerikaanse president Joe Biden er bij de Amerikanen in Oekraïne op aan het land onmiddellijk te verlaten, waarschuwde dat "het snel gek zou kunnen worden" in de regio. De Britse premier Boris Johnson zei dat de crisis "het gevaarlijkste moment" is ingegaan tijdens een bezoek aan het NAVO-hoofdkwartier.

Beiden zijn beschuldigd van het overdrijven van de huidige dreiging van Rusland, terwijl de Oekraïense president Volodymyr Zelenskyy deze bagatelliseert.

Met zo'n spanningen kan elke misstap een crisis echter omslaan in een volledig conflict, en als een Russisch schip dichterbij komt dan 700 meter (2.297 voet), of 3 km (1,86 mijl) voor de grotere schepen, zal de kustwacht van de Zee van Azov hoort te schieten.

Voor Surkov, die zich de veldslagen herinnert die in 2014 in Mariupol werden gevochten nadat door Rusland gesteunde separatisten de stad korte tijd hadden veroverd, zou Rusland moeten stoppen met proberen een reactie uit te lokken en Oekraïne met rust laten.

"Houd je gewoon aan je eigen territorium, oké, het is niet nodig om hier te komen", zegt hij.

bbabo.Net