Plastic is alle delen van de oceaan binnengedrongen en wordt nu gevonden "van het kleinste plankton tot de grootste walvis", zei de natuurorganisatie WWF dinsdag, en riep op tot dringende inspanningen om een ​​internationaal verdrag over plastic op te stellen.

Kleine stukjes plastic hebben zelfs de meest afgelegen en ogenschijnlijk ongerepte delen van de planeet bereikt: het besprenkelt het Arctische zee-ijs en is gevonden in vissen in de diepste uithoeken van de oceaan, de Mariana Trench.

Er is geen internationale overeenkomst om het probleem aan te pakken, hoewel de afgevaardigden die deze maand in Nairobi bijeenkomen voor een milieuvergadering van de Verenigde Naties, naar verwachting besprekingen zullen starten over een wereldwijd plastic verdrag.

WWF probeerde de pleidooien voor actie kracht bij te zetten in zijn laatste rapport, dat meer dan 2000 afzonderlijke wetenschappelijke onderzoeken bevat over de effecten van plasticvervuiling op de oceanen, biodiversiteit en mariene ecosystemen.

In het rapport wordt erkend dat er momenteel onvoldoende bewijs is om de mogelijke gevolgen voor de mens in te schatten.

Maar het ontdekte dat de van fossiele brandstoffen afgeleide substantie "elk deel van de oceaan heeft bereikt, van het zeeoppervlak tot de diepe oceaanbodem, van de polen tot de kustlijnen van de meest afgelegen eilanden en detecteerbaar is in het kleinste plankton tot de grootste walvis."

Volgens sommige schattingen wordt jaarlijks tussen de 19 en 23 miljoen ton plastic afval in de waterwegen van de wereld gespoeld, aldus het WWF-rapport.

Dit is grotendeels afkomstig van plastic voor eenmalig gebruik, dat nog steeds meer dan 60% van de vervuiling van de zee uitmaakt, hoewel steeds meer landen maatregelen nemen om het gebruik ervan te verbieden.

"Op veel plaatsen bereiken we een soort verzadigingspunt voor mariene ecosystemen, waar we niveaus naderen die een aanzienlijke bedreiging vormen", zegt Eirik Lindebjerg, Global Plastics Policy Manager bij WWF.

Op sommige plaatsen bestaat het risico dat het "ecosysteem instort", zei hij.

Veel mensen hebben beelden gezien van zeevogels die stikken in plastic rietjes of schildpadden die zijn gewikkeld in afgedankte visnetten, maar hij zei dat het gevaar zich in het hele mariene voedselweb bevindt.

Het "zal niet alleen de walvis en de zeehond en de schildpad treffen, maar ook enorme visbestanden en de dieren die daarvan afhankelijk zijn", voegde hij eraan toe.

In een studie uit 2021 bleken 386 vissoorten plastic te hebben ingeslikt, van de 555 geteste soorten.

Afzonderlijk onderzoek, waarbij gekeken werd naar de belangrijkste commercieel beviste soorten, vond dat tot 30% van de kabeljauw in een monster dat in de Noordzee werd gevangen, microplastics in de maag had.

Eenmaal in het water begint het plastic af te breken en wordt het steeds kleiner totdat het een "nanoplastiek" is, onzichtbaar voor het blote oog.

Dus zelfs als alle plasticvervuiling volledig zou stoppen, zou het volume aan microplastics in de oceanen tegen 2050 nog kunnen verdubbelen.

Maar de plasticproductie blijft stijgen, mogelijk een verdubbeling tegen 2040, volgens projecties aangehaald door WWF, waarbij de plasticvervuiling in de oceaan in dezelfde periode naar verwachting zal verdrievoudigen.

Lindebjerg vergelijkt de situatie met de klimaatcrisis - en het concept van een "koolstofbudget", dat de maximale hoeveelheid CO2 beperkt die in de atmosfeer kan worden uitgestoten voordat een opwarming van de aarde wordt overschreden.

"Er is eigenlijk een limiet aan hoeveel plasticvervuiling onze mariene ecosystemen kunnen absorberen", zei hij.

Die limieten voor microplastics zijn volgens WWF al in verschillende delen van de wereld bereikt, met name in de Middellandse Zee, de Gele en Oost-Chinese Zee (tussen China, Taiwan en het Koreaanse schiereiland) en in het Arctische zee-ijs.

"We moeten het behandelen als een vast systeem dat geen plastic absorbeert, en daarom moeten we zo snel mogelijk naar nul uitstoot en nul vervuiling gaan", zegt Lindebjerg.

WWF roept op tot gesprekken gericht op het opstellen van een internationale overeenkomst over kunststoffen tijdens de VN-milieubijeenkomst, van 28 februari tot 2 maart in Nairobi.

Het wil dat elk verdrag leidt tot wereldwijde productienormen en echte 'recyclebaarheid'.

Proberen om de oceanen schoon te maken is "extreem moeilijk en extreem duur", zei Lindebjerg, eraan toevoegend dat het beter was om in de eerste plaats niet te vervuilen.

bbabo.Net