STOCKHOLM: De stortvloed van door de mens gemaakt chemisch en plastic afval wereldwijd heeft de grenzen die veilig zijn voor de mensheid of de planeet enorm overschreden, en productielimieten zijn dringend nodig, hebben wetenschappers voor het eerst geconcludeerd.

Er zijn naar schatting 350.000 verschillende gefabriceerde chemicaliën op de markt en grote hoeveelheden daarvan komen in het milieu terecht.

"De effecten die we vandaag beginnen te zien, zijn groot genoeg om cruciale functies van planeet Aarde en haar systemen te beïnvloeden", vertelde Bethanie Carney Almroth, co-auteur van een nieuwe studie, aan AFP in een interview.

De studie, uitgevoerd door het Stockholm Resilience Centre, komt voorafgaand aan een VN-bijeenkomst in Nairobi aan het einde van de maand over het aanpakken van plasticvervuiling "van bron tot zee", zei Inger Andersen, hoofd van het VN-milieuprogramma, maandag.

Chemicaliën en kunststoffen tasten de biodiversiteit aan, waardoor de reeds onder druk staande ecosystemen nog meer onder druk komen te staan.

Pesticiden doden zonder onderscheid levende organismen en plastic wordt ingenomen door levende wezens.

"Sommige chemicaliën verstoren de hormoonsystemen en verstoren de groei, het metabolisme en de voortplanting bij dieren in het wild," zei Carney Almroth.

Terwijl grotere inspanningen nodig zijn om te voorkomen dat deze stoffen in het milieu terechtkomen, dringen wetenschappers nu aan op meer drastische oplossingen, zoals productiekappen.

- 'Genoeg' -

Recycling heeft tot nu toe slechts matige resultaten opgeleverd.

Minder dan 10% van 's werelds plastic wordt momenteel gerecycled, terwijl de productie sinds 2000 is verdubbeld tot 367 miljoen ton.

Volgens recente studies is het totale gewicht van plastic op aarde tegenwoordig vier keer de biomassa van alle levende dieren.

"Wat we proberen te zeggen is dat we misschien moeten zeggen: 'Genoeg'. Misschien kunnen we niet meer tolereren", zei de in Zweden gevestigde onderzoeker.

"Misschien moeten we een limiet stellen aan de productie. Misschien moeten we zeggen: 'Meer dan dit kunnen we niet produceren'."

Sinds enkele jaren voert het Stockholm Resilience Centre onderzoek uit naar 'planetaire grenzen' in negen gebieden die de stabiliteit van de aarde beïnvloeden, zoals de uitstoot van broeikasgassen, het gebruik van zoetwater en de ozonlaag.

Het doel is om te bepalen of de mensheid zich in een "veilige werkruimte" bevindt of dat de limieten worden overschreden en de toekomst van de planeet bedreigen.

De impact van zogenaamde "nieuwe entiteiten" - of door de mens gemaakte chemische producten zoals kunststoffen, antibiotica, pesticiden en niet-natuurlijke metalen - was tot nu toe een grote vraag.

En het antwoord is complex.

"We beginnen pas de grootschalige langetermijneffecten van deze blootstellingen te begrijpen", zei Carney Almroth.

Er zijn niet alleen duizenden van deze producten, maar de gegevens over de risico's die ze met zich meebrengen, zijn vaak onbestaande of geclassificeerd als bedrijfsgeheimen.

Bovendien zijn de chemicaliën relatief recent, de meeste zijn in de afgelopen 70 jaar ontwikkeld.

"En we hebben het over 350.000 verschillende stoffen", zei Carney Almroth.

"We hebben geen kennis van de overgrote meerderheid daarvan, in termen van hoeveel ze worden geproduceerd of hun stabiliteit. Of hun lot in het milieu of hun toxiciteit."

'We weten wat het is. Van de meesten hebben we geen idee.'

Zelfs de meest uitgebreide databases, zoals de REACH-inventaris van de Europese Unie, beslaan slechts 150.000 producten, en slechts een derde daarvan is het onderwerp geweest van gedetailleerde toxiciteitsstudies.

- 'Geen zilveren kogel' -

Als gevolg hiervan concentreerde het team van onderzoekers zich op wat bekend is, en deze gedeeltelijke informatie was voldoende om een ​​alarmerende conclusie te trekken.

"Als we kijken naar veranderingen in de tijd en trends in productievolumes die verloren zijn gegaan in het milieu ... en dat in verband brengen met het kleine beetje dat we wel weten over effecten, zouden we kunnen zeggen dat elke pijl in de verkeerde richting wijst", zei Carney Almroth.

Er is nog "tijd om deze situatie terug te draaien", maar het zal "dringende en ambitieuze maatregelen nemen ... op internationaal niveau", voegde ze eraan toe.

Bovendien, "er is geen zilveren kogel".

"Geen enkel antwoord zal dit allemaal oplossen, omdat veel van deze chemicaliën en materialen dingen zijn die we gebruiken en die op dit moment noodzakelijk zijn voor ons leven," zei ze.

Ongeacht hoeveel moeite er wordt gedaan tijdens de productie- of afvalbeheerfase, de productievolumes moeten omlaag, benadrukte ze.

"Dit lijkt heel voor de hand liggend om te zeggen, maar het wordt pas onlangs als waarheid geaccepteerd: hoe meer je produceert, hoe meer je vrijgeeft".

bbabo.Net