De Britse premier Boris Johnson is momenteel verwikkeld in een zeer Brits schandaal. Net als in de recente gelijknamige BBC-televisieminiserie, gebaseerd op de beruchte Argyll v. Argyll-zaak uit 1963, staat een spraakmakende echtscheiding op het spel. Maar deze keer is de mogelijke splitsing politiek. En Johnson's vermeende teflon-schild vertoont eindelijk tekenen van slijtage.

Op 31 januari benadrukte een rapport van ambtenaar Sue Gray “falen van leiderschap en oordeel” met betrekking tot bijeenkomsten die plaatsvonden in Downing Street 10 op een moment dat de regering van Johnson strenge COVID-19-beperkingen oplegde aan de rest van het land. Gray's rapport werd vervolgens doorverwezen voor verder onderzoek door de Metropolitan Police.

Er worden ten minste 12 "wijn- en kaas" -bijeenkomsten onderzocht, waarvan bekend is dat Johnson er meerdere heeft bijgewoond. In de nasleep van de onthullingen dienden meer dan een dozijn conservatieve parlementsleden brieven van wantrouwen in tegen Johnson (54 dergelijke brieven zouden een formele motie van wantrouwen onder Tory-parlementsleden veroorzaken). Bovendien zijn vijf van de belangrijkste assistenten van de premier - waaronder de al lang bestaande vertrouwelinge Munira Mirza, vaak "Boris's Brain" genoemd - gestopt. De roep om Johnson om te vertrekken wordt steeds luider.

Johnson is op zijn zachtst gezegd geen onbekende in controverse. Hij heeft eerder gezegd dat moslimvrouwen die boerka's dragen eruitzien als 'brievenbussen' en suggereerde hij dat de tragedie in het Hillsborough-voetbalstadion in 1989, waarbij 97 Liverpool-fans omkwamen, een cultuur van slachtofferschap in die stad had bevorderd.

Maar de populariteit van deze ‘man van het volk’, die bij de algemene verkiezingen van 2019 de conservatieven hun grootste parlementaire meerderheid won sinds Margaret Thatcher in de jaren tachtig, is recentelijk gekrompen. Tweeënzestig procent van de kiezers vindt dat hij moet aftreden, zijn waarderingscijfer is gedaald tot een sombere 22 procent en de conservatieven volgen Labour met meer dan 10 punten in de peilingen.

Het fortuin van alle politici neemt toe en neemt af, natuurlijk. Maar waarom zou Johnsons relatief onschuldige, zij het onverstandige aanwezigheid op een of twee soirees zijn lot kunnen bezegelen? Hij was tenslotte al voorzitter van Europa's hoogste dodental door COVID-19, een verknoeide Brexit en corruptie op hoog niveau, naast een lange staat van dienst van onsmakelijk gedrag.

Met 'partygate' daagt de premier de meeste Britten uit: de regels volgen.

Net als de meeste populistische leiders heeft Johnson zich lang gespecialiseerd in het inspelen op de emoties van kiezers. Als vroege exponent van 'nepnieuws' gebruikte hij zijn ruimte in publicaties zoals The Daily Telegraph, The Spectator en GQ om columns te schrijven waarin eurosceptische samenzweringstheorieën werden voorgesteld die inspeelden op de onzekerheden van degenen die de Britse identiteit wilden verdedigen. Hij portretteerde zichzelf - vaak letterlijk - als de man in de straat, of het nu een sympathieke, warrige Brit op een fiets was of een echte, goedaardige liefhebber van Londense bussen.

Maar met 'partygate' daagt Johnson de meeste Britten van alle waarden uit: de regels volgen. Sinds het begin van de pandemie heeft de politie in Engeland meer dan 100.000 boetes uitgedeeld voor overtredingen van de coronavirusbeperkingen, meestal voor het overtreden van het verbod op kleine bijeenkomsten. Voorbeelden varieerden van het komische – twee vrouwen kregen een boete omdat hun wandeling met een kopje thee als een ‘picknick’ werd beschouwd – tot het tragische, zoals in het geval van Sarah Everard, die werd ontvoerd, verkracht en vermoord door een politieagent die had haar beschuldigd van het overtreden van de coronaregels.

Advocaat Adam Wagner heeft tijdens de pandemie bijna 100 regelwijzigingen geteld, die gemiddeld om de vier tot vijf dagen plaatsvinden. Britten hebben grotendeels hun karakteristieke stijve bovenlip behouden, zelfs toen, zoals het conservatieve parlementslid Aaron Bell in het parlement benadrukte en zoals veel persoonlijke accounts bevestigen, ze in hun laatste dagen werden gescheiden van dierbaren. Het beeld van koningin Elizabeth die alleen zit op de begrafenis van haar man, prins Philip, in april 2021, legde deze sfeer levendig vast.

Kortom, het Britse publiek heeft te veel opgeofferd om te tolereren dat Johnson nu gretig zijn taart eet en opeet. De hoofdzonde van de premier is dat hij het kernprincipe van de rechtsstaat is vergeten: degenen die de regels maken, zijn er ook aan gebonden.

"Downing Street nummer 10 hield zich niet aan de voorschriften die ze aan het publiek hadden opgelegd", merkte Johnsons voorganger Theresa May onlangs op. Misschien had Johnson "de regels niet gelezen" of "begreep niet wat ze bedoelden", of misschien dachten hij en "anderen om hem heen ... niet dat de regels van toepassing waren op nummer 10." Of, zoals de zevenjarige Isobel uit Sheffield, die haar verjaardagsfeestje niet kon houden toen Johnson het zijne kreeg, in een brief aan hem schreef: "Volgende keer de regels! En ik weet dat je ze gemaakt hebt, maar dat is geen excuus.”Toen hij aan de Universiteit van Oxford was, was Johnson lid van de Bullingdon Club, de door Etonië gedomineerde drankvereniging waarvan de leden, met hun voorliefde voor het verbranden van biljetten van £ 50 voor daklozen, berucht waren om hun schaamteloze amoraliteit en gevoel van straffeloosheid. Een dergelijke houding heeft de hele carrière van Johnson gekenmerkt.

Johnson praat graag over zijn klassieke opleiding in Eton en Oxford. Maar hij lijkt te zijn vergeten dat de aankoopregels op gedrag afhangt van mensen die zich identificeren met de morele inhoud van de regels, wat op zijn beurt weer afhangt van de regelmakers die voorbeeldgedrag modelleren. Zonder deze morele verbinding worden regels holle hulzen.

Veel van degenen die op Johnson hebben gestemd omdat 'hij lacht', realiseren zich misschien eindelijk dat de grap op hen gericht is.

Disclaimer: standpunten van de schrijvers in deze sectie zijn van henzelf en weerspiegelen niet noodzakelijk het standpunt van bbabo.net

bbabo.Net