Meer dan 100 landen zullen volgende week in Nairobi bijeenkomen om de eerste stappen te zetten in de richting van een historisch wereldwijd verdrag om de plasticcrisis die de planeet teistert, aan te pakken.

Er is plastic gevonden in het Arctische zee-ijs, de buiken van walvissen en de atmosfeer van de aarde, en regeringen staan ​​onder toenemende druk om samen in actie te komen tegen de wereldwijde plaag.

Onderhandelaars leggen de laatste hand aan het kader voor een juridisch bindend plasticverdrag dat volgens diplomaten het meest ambitieuze milieupact is sinds de Overeenkomst van Parijs in 2015 over klimaatverandering.

“Dit is een groot moment. Dit is er een voor de geschiedenisboeken”, vertelde Inger Andersen, hoofd van het VN-milieuprogramma (UNEP), deze week aan bbabo.net.

De precieze reikwijdte van het verdrag moet nog worden bepaald. Er worden concurrerende voorstellen opgesteld voorafgaand aan de driedaagse VN-milieutop die maandag in Nairobi begint.

Wereldleiders en ministers van Milieu die elkaar persoonlijk en virtueel ontmoeten, zullen naar verwachting het verdragsproces een kickstart geven door een onderhandelingscomité aan te stellen om de beleidsdetails in de komende twee jaar af te ronden.

Maar meer dan 50 landen hebben, samen met wetenschappers, bedrijven en milieugroepen, publiekelijk opgeroepen tot strenge nieuwe regelgeving voor de industrie om de stortvloed van plastic in het milieu te beteugelen.

Dit kan onder meer zijn limieten op de productie van nieuw plastic - dat wordt gemaakt van olie en gas en naar verwachting zal verdubbelen in 2040 - producten opnieuw ontwerpen om recycling gemakkelijker of minder schadelijk te maken, en het geleidelijk uitbannen van items voor eenmalig gebruik.

'Verdrag met tanden'

Veel landen, waaronder grote plasticproducenten zoals de Verenigde Staten en China, hebben algemene steun uitgesproken voor een verdrag, maar stopten met het goedkeuren van specifieke maatregelen.

Maar er is brede consensus dat landen die alleen handelen het probleem niet kunnen oplossen, en er is een gecoördineerde wereldwijde reactie nodig.

Sinds de jaren vijftig is het tempo van de plasticproductie sneller gegroeid dan welk ander materiaal dan ook, waardoor de nationale inspanningen om het milieu schoon te houden enorm zijn overtroffen.

Tegenwoordig wordt er elk jaar ongeveer 300 miljoen ton plastic afval geproduceerd, gelijk aan het gewicht van de menselijke bevolking.

Minder dan 10% wordt gerecycled, en de meeste eindigen op de vuilnisbelt of in de oceanen.

Volgens sommige schattingen wordt elke minuut een vuilniswagen aan plastic in zee gedumpt, waardoor het zeeleven wordt verstikt en de kustlijnen over de hele wereld worden vervuild. Microscopisch kleine plastic deeltjes kunnen ook in de voedselketen terechtkomen en uiteindelijk in het menselijke dieet terechtkomen.

Negen van de top 10 landen die verantwoordelijk zijn voor plastic afval in de oceanen bevinden zich in Azië, aangevoerd door China. Thailand staat op de negende plaats.

“Het is niet iets dat stopt bij de grens. Zoals we weten van plastic in de oceaan … wordt jouw afval, en mijn afval wordt jouw afval”, zei Andersen.

In oktober zeiden tientallen grote bedrijven, waaronder Coca-Cola en Unilever, dat een plasticverdrag met bindende doelen "van cruciaal belang was om een ​​hoge gemeenschappelijke actiestandaard vast te stellen waaraan alle landen zich moeten houden".

Milieugroeperingen blijven op hun hoede en willen concrete doelen en handhavingsmechanismen die in elk verdrag worden vastgelegd om de verantwoordingsplicht te waarborgen.

“We kijken naar iets dat juridisch bindend is en gevolgen heeft, en niet alleen een verdrag waar mensen zich bij kunnen neerleggen…. maar heeft niet de tanden om terug te bijten”, zegt Erastus Ooko van Greenpeace Africa.

‘Klaar voor verandering’

Enkele van 's werelds grootste kunststofproducenten hebben ook hun steun uitgesproken voor een verdrag, maar zeggen dat het verbieden van bepaalde materialen zou leiden tot verstoringen van de toeleveringsketen en verbeteringen aan recycling zou belemmeren.

Milieugroepen hebben gewaarschuwd dat plasticreuzen zouden proberen de gesprekken in Nairobi af te leiden van harde toezeggingen die bedoeld zijn om bedrijven ertoe aan te zetten minder plastic te maken.

Twee van de verdragsvoorstellen hanteren een "source to sea"-benadering: niet alleen gericht op afval in oceanen en stortplaatsen, maar ook op vervuiling veroorzaakt door de productie van nieuw plastic uit fossiele brandstoffen.

Deze voorstellen – het ene gesponsord door Rwanda en Peru en het andere door Japan – hebben brede steun en worden samengevoegd om consensus te bereiken, zeiden bronnen met goede kennis van de onderhandelingen in Nairobi.

Een derde voorstel uit India – waarin werd opgeroepen tot vrijwillige maatregelen – heeft geen brede steun.

"Ik denk dat de wereld klaar is voor een verandering in de manier waarop we met plastic omgaan", zegt Marco Lambertini, directeur-generaal van het World Wide Fund for Nature.

bbabo.Net