Een plan ondertekend door zes leiders van oppositiepartijen heeft tot doel het bestaande uitvoerende presidentiële systeem volledig te herzien.
Leiders van zes oppositiepartijen in Turkije hebben een gezamenlijke verklaring ondertekend waarin ze hun plan uiteenzetten om het parlementaire systeem te herstellen en de macht van de president te ontnemen als ze de verkiezingen van 2023 winnen.
Het plan was bedoeld om het bestaande uitvoerende presidentiële systeem, dat wordt gesteund door president Recep Tayyip Erdogan en zijn bondgenoten, en dat sinds juni 2018 van kracht is, volledig te herzien.
Een document van 48 pagina's met 23 artikelen werd maandag ondertekend door de leiders tijdens een groot evenement dat werd georganiseerd in een hotel in de hoofdstad Ankara.
Kemal Kılıcdaroglu, de leider van de belangrijkste oppositiepartij Republikeinse Volkspartij (CHP), Ali Babacan die aan het hoofd staat van de Partij voor Democratie en Vooruitgang (DEVA), Gultekin Uysal van de Democratische Partij (DP), Ahmet Davutoglu die de Toekomstige Partij (FP) leidt, Meral Aksener van de IYI (Good) Party en Temel Karamollaoglu, de leider van de Felicity Party (SP), kwamen bijeen om het document te ondertekenen.
Davutoglu en Babacan waren in het verleden nauwe bondgenoten van Erdogan en bekleedden topfuncties voordat ze zijn Partij voor Rechtvaardigheid en Ontwikkeling (AK) verlieten vanwege politieke meningsverschillen.
Tijdens het evenement zei CHP-plaatsvervangend voorzitter Muharrem Erkek dat het overeengekomen plan een nieuw begin was.
"We zullen de diepgewortelde Turkse staat en republikeinse ervaring met democratie bekronen", zei hij, eraan toevoegend dat het huidige systeem een "willekeurig bestuur" introduceerde.
De vice-voorzitter van DEVA, Mustafa Yeneroglu, zei dat het voorgestelde systeem de functionaliteit van het parlement wilde verbeteren en tegelijkertijd zijn wetgevende capaciteit wilde verbeteren.
'Geschiedenis stroomt niet achteruit'
Ondertussen bestempelden functionarissen van Erdogan's partij de gezamenlijke verklaring van de oppositie als "betreurenswaardig".Hoge AK-partijfunctionaris Bulent Turan zei dat zes partijen die het document ondertekenden niets gemeen hadden in termen van ideologie of politieke opvattingen, behalve één.
“Hun enige gemeenschappelijke aspect is hun verlangen naar het oude Turkije. Geen enkele natie gaf vrijwillig hun prestaties weg. De loop van de geschiedenis vloeit niet terug", zei hij.
Omer Celik, de woordvoerder van de AK-partij, zei dat de zes partijen probeerden de nationale wil van het volk af te persen zoals dat in de recente Turkse geschiedenis werd gedaan, blijkbaar verwijzend naar de invloed van het leger en interventies in de Turkse politiek.
Nauwelijks aangenomen, keurde een referendum in april 2017 grote grondwetswijzigingen goed, waardoor de volgende president – gekozen in juni 2018 – aanzienlijke uitvoerende bevoegdheden kreeg, onder meer door het premierschap af te schaffen en de controlerende rol van het parlement te verwijderen.
Onder het huidige systeem kan de president vice-presidenten, ministers, hoge ambtenaren en hoge rechters benoemen, het parlement ontbinden, uitvoeringsbesluiten uitvaardigen en de noodtoestand opleggen.
In de door de zes partijen overeengekomen tekst wordt het voorgestelde systeem toegelicht in zes hoofdstukken: Bestuur, wetgeving, justitie, verantwoording en democratische rechtsstaat.
In de verklaring voor de president wordt een termijn van zeven jaar van één termijn voorgesteld, die louter symbolische bevoegdheden moet hebben, in tegenstelling tot een maximum van twee ambtstermijnen van vijf jaar in het huidige systeem.
De uitvoerende macht zal worden uitgeoefend door de ministerraad onder leiding van de premier. De oppositie wil ook de kiesdrempel verlagen tot 3 procent van het huidige niveau van 10 procent.
bbabo.Net