Op 6 februari stapte het Costa Ricaanse electoraat voor het oog van maar liefst 25 kandidaten van links naar rechts het "granenpad" in om uiteindelijk te beseffen dat er, ondanks de diversiteit aan verpakkingen, geen grote verschillen waren.

De gekozenen waren een rechtse populistische en anti-systeemkandidaat, Rodrigo Chaves, en een voormalige president, José María Figueres, die een partij vertegenwoordigt met een centrumlinkse traditie en sociaaldemocratische basis, maar die vandaag kan worden geclassificeerd als een midden. -rechts.

De verkiezing tussen een kandidaat die wordt beschuldigd van corruptie en medeplichtigheid aan alle kwalen van het land, en een kandidaat zonder meer ervaring in het openbaar bestuur en beschuldigd van seksuele intimidatie, impliceert een bijzonder moeilijke beslissing voor Costa Ricanen, aangezien het zich vertaalt in het kiezen van hetzelfde of proef een nieuwe smaak zoals populisme, met alle risico's van dien, met een onervaren, messiaanse, opschepperige, autoritaire en pestkop.

De politieke context is ingewikkeld. Costa Rica heeft een impopulaire regering die een ineffectieve strijd tegen historische armoede heeft gevoerd.

Costa Ricaanse instellingen en traditionele waarden van solidariteit en sociale rechtvaardigheid zijn aangevallen, terwijl de steeds ongelijkere samenleving moe en versleten is door de pandemie en corruptie. Dit is een vruchtbare voedingsbodem geweest voor de ontkieming van het Trumpisme in het land.

Net als in de Verenigde Staten, Polen, Brazilië of El Salvador is er in Costa Rica een messias ontstaan ​​die uitsluitend vertrouwt op oplossingen om de problemen van het land op te lossen.

Gebruikmakend van een bijna deugdzaam gebruik van sociale netwerken en vol met halve waarheden, presenteert Chaves zichzelf als een levensvatbaar alternatief en speelt hij in op ontevredenheid.

Het democratische systeem loopt gevaar wanneer het volk, angstig en wispelturig, zich leent voor populistische manipulatie van toespraken zonder overtuiging die met sirenesliederen verandering oproepen.

De verleiding van een sterke hand aan het roer is groot en doet ons even vergeten dat de oplossing voor de problemen van de democratie is.

Veranderen om de verandering brengt echter nooit iets goeds. Kijk maar naar de rampen en de verergering van crises in de landen waar het trumpisme werd gevestigd.

De realiteit is dat deze vaste hand moet werken in een systeem vol contragewichten die hem onder controle houden.

De verdediging tegen de ontmanteling van instellingen is echter niet altijd effectief, aangezien de messias steevast de steun heeft van elementen die, ingevoegd in de instellingen, agenten van verandering worden. En daarin schuilt het grootste gevaar.

Het trumpisme wordt gekenmerkt door een stem te geven aan extremisme, door polarisatie te zaaien, door een parallelle realiteit te bouwen en door de institutionele en morele fundamenten te ondermijnen waarop de rechtsgemeenschap waarin we leven wordt ondersteund.

En in deze context maakt het nauwgezette gebruik van sociale netwerken het mogelijk om sectoren van de samenleving te manipuleren om de belangen van de messias en zijn volgelingen te bevoordelen.

Een ander kenmerk van Trumpisme is de blinde loyaliteit van de volgelingen ondanks de flagrante leugens van hun leider. Dit bleek uit de schuchtere reactie van het electoraat op een reeks ongefundeerde beschuldigingen van Chaves.

Dit is een terugkerende houding onder aanhangers van populistische leiders die de zon willen bedekken met een zeef terwijl ze de pestkop verafgoden.

Hoe ver gaan cynisme en teleurstelling? Zou het kunnen dat, net als Trump zelf, het schijnbare professionele succes van Chaves hem de vrijheid heeft gegeven om te doen en te zeggen wat hij wil, ongeacht de gevolgen?

Door zijn diepe onwetendheid over de openbare dienst, staat Chaves zichzelf toe om absurde en opruiende uitspraken en voorstellen te doen die hartstochtelijk worden omarmd door een steeds zwakker wordend volk.

Deze kwetsbaarheid doet ons denken dat Costa Rica is veranderd van een idyllisch land van solidariteit en gerechtigheid voor burgers, en institutioneel respect, tot een -gepolariseerd en verdeeld- land met twijfelachtige waarden.

Dit trieste fenomeen heeft diepe wortels. Het onvermogen van opeenvolgende regeringen om de meest fundamentele problemen op te lossen en het wanbeheer van de staatskas schiep de voorwaarden voor de ontwikkeling van een Costa Ricaans troefisme.

Ten slotte is ook de pers niet onschuldig. Het onvermogen om onhaalbare voorstellen in twijfel te trekken wordt gecombineerd met de verspreiding van ongegronde inhoud.

En, net als de Noord-Amerikaanse pers, voedt de Costa Ricaanse pers op onverantwoorde wijze de boodschap van onenigheid, simpelweg omdat het verkoopt.

Ik wil denken dat dit niets meer is dan een voorbijtrekkende wolk en, met de woorden van de Costa Ricaanse dichter Isaac Felipe Azofeifa, hoop ik dat het niets meer is dan een opmaat naar een nieuwe dageraad.

bbabo.Net