Vladimir Poetin heeft deze maand een nieuwe presidentiële termijn veiliggesteld, wat betekent dat zijn leiderschap over Rusland minstens tot 2030 kan voortduren. Tegen die tijd zal hij in totaal 26 jaar als leider hebben gediend.

Zijn viering werd echter afgebroken door de gruwelijke aanval in Moskou afgelopen weekend, die belangrijke gevolgen zou kunnen hebben voor de oorlog in Oekraïne.

De aanval, het ergste geval van terrorisme in Moskou sinds twintig jaar, heeft opnieuw de kwetsbaarheden van de Russische centrale staat benadrukt, vooral nu belangrijke veiligheidsmiddelen naar Oekraïne worden verlegd.

Dit was de tweede keer in minder dan een jaar dat deze zwakte aan het licht kwam, na de Wagner-muiterij afgelopen zomer onder leiding van Yevgeny Prigozhin. Wat die episode aan het licht bracht, waren de kloven die zich hebben ontwikkeld binnen de elite van de veiligheidsdiensten en de militaire inlichtingendienst over het verloop van de oorlog in Oekraïne.

Een andere reden waarom de aanval van afgelopen weekend belangrijk is, is dat hoewel Rusland nu in een aanzienlijk sterkere positie in Oekraïne lijkt te verkeren dan afgelopen zomer, het regime in feite nog steeds kwetsbaar kan zijn. Dit ondanks de buitengewone vaardigheden die Poetin de afgelopen kwart eeuw heeft getoond bij het verzekeren van zijn politieke levensduur.

Een deel van de reden waarom de tragische gebeurtenissen van afgelopen weekend zo’n klap voor het regime waren, is dat ze zo snel na de verkiezingsoverwinning van Poetin plaatsvonden.

Minstens een deel van de motivatie van het Kremlin om Kiev de schuld te geven zou een poging kunnen zijn om de aandacht af te leiden

De aanval in Moskou werd uitgevoerd door een groep gewapende individuen die het vuur openden op concertbezoekers op de locatie van het Crocus City Hall in het noordwesten van Moskou. De verantwoordelijkheid werd opgeëist door Islamitische Staat in de provincie Khorasan, een tak van de terreurgroep Daesh die actief is in Afghanistan en Pakistan. Het land heeft in Afghanistan gevochten tegen de Taliban, die het als onvoldoende militant beschouwt.

Volgens sommige rapporten hebben zich vanuit de voormalige Sovjetrepublieken grotere aantallen buitenlandse strijders bij Daesh aangesloten dan uit welke andere regio dan ook. De meeste daders van de aanval van afgelopen weekend waren blijkbaar geradicaliseerde burgers van Tadzjikistan.

Daesh heeft eerder grootschalige aanvallen op de belangen van Moskou uitgevoerd, waaronder een incident in oktober 2015 toen een Russisch vliegtuig met 224 mensen aan boord boven Egypte ontplofte, waarbij iedereen aan boord om het leven kwam. In 2017 blies een ISKP-zelfmoordterrorist een metrowagen op in het metrosysteem van St. Petersburg. Deze maand meldde het Russische mediabureau Tass dat de autoriteiten een ISKP-aanval op een synagoge in Moskou hadden voorkomen.

De aanval van afgelopen weekend, die resulteerde in de dood van minstens 137 mensen, roept verontrustende vragen op over het vermogen van het Russische veiligheidsapparaat om dergelijke dodelijke incidenten te voorkomen. Dit geldt vooral omdat de westerse veiligheidsdiensten ongeveer twee weken eerder voor een dreiging hadden gewaarschuwd.

Russische special forces zijn thuis schaars en zelfs enkele politieagenten zijn ingezet in de frontlinies in Oekraïne. Hierdoor kon schijnbaar een relatief klein aantal terroristen gedurende een aanzienlijke periode dodelijke chaos veroorzaken; Naar verluidt kostte het meer dan een uur om troepen van de Nationale Garde te bereiken vanaf hun basis, slechts ongeveer drie kilometer verderop.

ISKP heeft informatie op sociale media vrijgegeven over het relatief kleine aantal mannen dat naar eigen zeggen bij de aanval betrokken was, samen met details over hoe zij deze hadden gepland en uitgevoerd.

Poetin heeft de activiteiten in verband gebracht met Kiev en zei dat de terroristen “probeerden zich te verstoppen en naar Oekraïne trokken, waar voorheen een raam was voorbereid zodat ze de grens konden oversteken.” Hij omschreef de aanvallers ook als ‘nazi’s’, zijn vaak gebruikte codenaam voor Oekraïners.

Ervan uitgaande dat de Russische oorlogsinspanningen snel doorgaan, is het meest waarschijnlijke scenario in de komende weken een voortdurende uitputtingsoorlog

In ieder geval een deel van de motivatie van het Kremlin om Kiev de schuld te geven zou een poging kunnen zijn om de aandacht af te leiden en moeilijke vragen te vermijden over waarom de Russische veiligheidsdiensten er niet in slaagden de waarschuwingen van het Westen over een op handen zijnde aanval serieuzer te nemen.

Er is echter ook een aanzienlijke mogelijkheid dat Poetin het zal gebruiken om de Russische oorlogsinspanningen in Oekraïne te verdubbelen, met potentieel belangrijke economische, en niet alleen politieke, implicaties.

Zelfs vóór de aanval waren er tekenen dat Rusland in Oekraïne een versnelling hoger schakelde. Het Kremlin verklaarde bijvoorbeeld voor het eerst dat Rusland betrokken was bij een ‘de facto oorlog’ met Oekraïne, in plaats van een ‘speciale militaire operatie’ uit te voeren, zoals zijn eerdere standpunt was geweest.

De commandant van de Oekraïense grondtroepen, luitenant-generaal Oleksandr Pavliuk, waarschuwde vorige week dat Moskou van plan is een troepenmacht van 100.000 man te verzamelen voor een mogelijk nieuw offensief. Dit volgt op een periode van aanhoudende Russische overwinningen op het slagveld, onder meer in de stad Avdiivka in februari, die gedeeltelijk werd aangewakkerd door een gebrek aan wapenleveringen aan Kiev van westerse bondgenoten.

Ervan uitgaande dat de Russische oorlogsinspanningen snel doorgaan, is het meest waarschijnlijke scenario voor de komende weken een voortdurende uitputtingsoorlog. Eén belangrijk verschil nu vergeleken met het voorjaar van 2023 is echter dat Moskou winst boekt op het terrein, in plaats van Oekraïne.

Toch lijkt uitputting het meest waarschijnlijke scenario, terwijl beide partijen bereid zijn enorme middelen uit te trekken, hoewel het vermogen van Oekraïne om Rusland op dit vlak te evenaren zal afhangen van een toename van de westerse financiële steun dit jaar.

Hoewel een uitputtingsoorlog een zekere mate van stabiliteit in het conflict zou kunnen impliceren, is dit niet noodzakelijkerwijs het geval, en het niveau en de reikwijdte van de risico's blijven feitelijk zeer hoog. Dit is één van de redenen waarom de uitkomst van de oorlog nog steeds zo onvoorspelbaar is.

In de context van VUCA (een gevestigde theorie over de vluchtige, onzekere, complexe en dubbelzinnige aard van omstandigheden en situaties) zouden er de komende weken nog meer belangrijke ‘verrassingen’ kunnen plaatsvinden. Dit omvat de mogelijkheid van een of andere grote nucleaire incidenten, mogelijk “ongelukken” op kernenergielocaties.

Het conflict zal dus waarschijnlijk nog vele maanden aanhouden. Zelfs in het meest positieve scenario voor vrede, waarin de grote gevechten dit jaar of volgend jaar eindigen, zullen de periodieke spanningen tussen Rusland en Oekraïne waarschijnlijk nog veel langer aanhouden.

Disclaimer: de standpunten van de schrijvers in deze sectie zijn hun eigen standpunten en weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs het standpunt van Bbabo.Net

bbabo.Net