De bevinding van de Asian Development Bank (ADB), dat de handels-tot-bbp-ratio van Pakistan tot de laagste ter wereld behoort, plaatst alleen wat al bekend was in een breder perspectief. Het rapport, Pakistan's Economy and Trade in the Age of Global Value Chains schat het op 30 procent, en wijst er ook op dat het veel lager is dan landen met vergelijkbare BBP's zoals de Filippijnen, Vietnam, Nederland, enz. Dit alles bewijst alleen maar dat alle pogingen van opeenvolgende regeringen om de export nieuw leven in te blazen, zijn mislukt. Dat is de reden waarom het potentiële voordeel dat door de bank is geïdentificeerd, namelijk dat de slechte positie ook veel ruimte voor verbetering laat, in ons specifieke geval misschien een beetje misplaatst is.

Het wijst ook op de belangrijkste problemen. In al die jaren, en ondanks zoveel pogingen om waarde toe te voegen aan het exportmandje, was de belangrijkste exportmarkt nooit echt gediversifieerd buiten de VS, Europa en China. En nog onheilspellender is dat de economie van Pakistan nog steeds een van de minst open ter wereld is. En het ene probleem verklaart het andere. Want er is geen manier om te integreren in het moderne, geglobaliseerde tijdperk waarin de lokale bureaucratie de definitie is van inefficiëntie en incompetentie en zich ook inspant om de voortgang zo traag mogelijk te houden. Talloze regeringen hebben hun geluk beproefd met bureaucratische hervormingen, maar geen enkele heeft ooit enig succes gehad.

Het zegt ook veel over democratische dispensaties dat de laatste keer dat er serieuze pogingen zijn gedaan om nieuwe handelsmarkten aan te boren, was toen generaal Musharraf aan de macht was. Aangezien de minister van Handel uit die tijd ook de huidige speciale adviseur van de premier op het gebied van handel is, zou men hebben gedacht dat hij de huidige regering op hetzelfde idee zou hebben gebracht. Maar op de een of andere manier zal de overheid de handelsinkomsten moeten verbeteren. De enige andere optie is eindeloos vertrouwen op schulden; maar dat zou uiteindelijk de economie doen krimpen en de verhouding tussen handel en bbp nog verder naar beneden duwen. We zijn ook bijna aan het einde van de weg gekomen wat betreft nieuwe schulden, omdat de randvoorwaarden steeds ondraaglijker worden.

De export moet het voortouw nemen, maar tot nu toe hebben we niet eens een werkbaar plan, wat besluitvormers in Islamabad zorgen zou moeten baren. *

bbabo.Net