In oorlog, zoals Clausewitz ons vertelde, kunnen "mist en wrijving" zelfs de eenvoudigste operaties onmogelijk maken. Evenzo is oorlog gevuld met realiteiten, mythen en blunders. In de oorlog in Oekraïne is één realiteit het meest verontrustend. Dat zijn de diametraal tegenovergestelde opvattingen van de westerse en Russische perceptie van de oorlog, hoe deze wordt gevoerd en wie de schuldige is.
Mythen verwarren en vervormen de werkelijkheid. Drie mythen zijn het onderzoeken waard over Oekraïne. De eerste is de ijzersterke garantie van de heiligheid van NAVO-artikel 5. De tweede is de mythe dat het memorandum van Boedapest uit 1994 dat de Oekraïense soevereiniteit verzekert, gebaseerd was op het opgeven van zijn kernwapens door Kiev. En als laatste was er de mythe van de Russische militaire bekwaamheid.
Ten slotte verliezen blunders veel oorlogen. Napoleon en Hitler geloofden dat Rusland kon worden verslagen. Japan wedde dat het vernietigen van de Amerikaanse slagschepen bij Pearl Harbor een geïsoleerde Verenigde Staten zou dwingen om vrede te eisen. En Saddam Hoessein gokte; bluffen dat de dreiging van niet-bestaande massavernietigingswapens de VS ervan zou weerhouden Irak binnen te vallen. De VS is niet zonder blunders.
Het gevaar van een botsing van realiteiten is duidelijk. Russen, en mogelijk Wit-Russen, kunnen de omvang van het bloedbad dat door deze wrede oorlog op Oekraïense burgers wordt aangericht, niet overzien. In plaats daarvan worden Russen geïnformeerd door door de staat gecontroleerd nieuws en propaganda die beweert dat westerse rapporten nepnieuws zijn. Dit bemoeilijkt elke exit-strategie die Vladimir Poetin zou kunnen nastreven zonder een volledige overwinning die onhaalbaar is. Poetin moet deze perceptuele grote kloof verzoenen tussen wat zijn publiek is geïnformeerd en Russische concessies die nodig zijn om een einde te maken aan deze oorlog die in tegenspraak is met deze propaganda.
Poetin moet deze perceptuele grote kloof verzoenen tussen wat zijn publiek is geïnformeerd en Russische concessies die nodig zijn om deze oorlog te beëindigen.
Over mythen, Artikel 5 is GEEN automatische oorlogsverklaring. Let op deze relevante delen van artikel 5: De partijen komen overeen gewapende aanval op een of meer van hen in Europa of Noord-Amerika zal worden beschouwd als een aanval op hen allemaal…. individueel en in overleg met de andere Partijen, de maatregelen (nemen) die zij nodig acht, waaronder het gebruik van gewapend geweld…. Met dertig leden die akkoord moeten gaan, is automatisme niet absoluut gegarandeerd.
Over het Akkoord van Boedapest is de integriteit van Oekraïne gegarandeerd, op voorwaarde dat Oekraïne een niet-nucleaire gewapende staat blijft. Nadat de Sovjet-Unie was ontbonden, nam de opvolgerstaat, de Russische Federatie, de controle over alle kernwapens over, ook die in voormalige republieken. De Strategic Rocket Force, onderdeel van het Russische leger, bleef die systemen bemannen totdat ze werden teruggestuurd naar Rusland. Oekraïne kon een kernmacht die het nooit bezat, niet opgeven.
Misschien was de grootste mythe de Russische militaire bekwaamheid. Het meest verbluffend was hoe slecht de Russische troepen presteerden in Oekraïne. Poetin, samen met minister van Defensie Sergey Shoigu en Chef Defensie Valerie Gerasimov werden geprezen voor de hervorming van het Russische leger. Terwijl de korte Georgische oorlog van 2008 veel tekortkomingen in het Russische leger aan het licht bracht, werd zijn steun aan Syrië in 2015 gezien als meesterlijk gebruik van geweld. De jaarlijkse May Day-parades vertoonden wapens die technisch geavanceerd leken en niet goed presteerden in de strijd. Berichten over Russische verzoeken aan China voor zowel economische als militaire hulp, met name drones, versterken, indien correct, de mythe van Russische militaire superioriteit.
Wat betreft blunders, het is duidelijk dat de Russische aanval op Oekraïne zich onderscheidt als een tactische en humanitaire ramp. Op de lange termijn, hoe en wanneer deze oorlog ook eindigt, zal Oekraïne en Rusland bepaalde onherstelbare schade toebrengen. Of en hoe lang Poetin de macht behoudt, is niet bekend.
Een grote blunder was de vijandige houding van de Amerikanen jegens China wanneer zijn medewerking nodig mocht zijn. De betrekkingen tussen de VS en China zijn ijskoud geweest sinds de "spil" in 2011 naar Azië en verergerd door het opleggen van handelssancties en het noemen van China de "tempo-bedreiging" voor de nationale veiligheidsplanning. De "Baked Alaska"-top vorig jaar tussen China en de VS was confronterend en weerspiegelde een van de weinige tweeledige overeenstemmingsgebieden in het Congres over de dreiging van China.
De Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan had maandag een ontmoeting met de Chinese minister van Buitenlandse Zaken, Yang Jiechi, in Rome om Oekraïne te bespreken. Die ontmoeting ging niet goed. Sullivan waarschuwde China voor de gevolgen van het helpen van Moskou. Yang aarzelde. En zowel China als Rusland ontkenden berichten overzoek om hulp van Moskou. Het is twijfelachtig dat deze ontmoeting de kansen vergroot dat diplomatie een einde maakt aan het bloedvergieten in Oekraïne.
Diplomatie vereist creatief, constructief en intelligent staatsmanschap dat in de Amerikaanse onderhandelingen lijkt te ontbreken. De Oekraïense crisis kan echter zo diep gaan dat niets, zelfs slim beleid, de uitkomst zal veranderen. Als dat correct blijkt te zijn, is de toekomst somber, nog versterkt door deze realiteiten, mythen en blunders.
bbabo.Net