W trzecim z rzędu wyborach prezydenckich operacja Lava Jato będzie jednym z głównych tematów debat w 2022 roku.

W przeciwieństwie do poprzednich kampanii, teraz dyskusja nie będzie dotyczyć niedawnych odkryć lub ich postępów, ale bilansu pracy wykonanej lata temu.

Jest też inna kluczowa innowacja: jej największy symbol, były sędzia Sergio Moro, powinien kandydować do Planalto w partii Podemos, z pieczęcią sędziego częściowego i flagą spuścizny po operacji, teraz wyczerpanej i wymarłych sił zadaniowych.

Jeden z najbardziej polaryzujących tematów w historii politycznej kraju, Lava Jato rozpoczął od śledztwa w sprawie sieci kantorów w Paraná i zajął się nieprawidłowościami w przedsiębiorstwach państwowych z udziałem partii politycznych. Odegrał kluczową rolę w kryzysach, takich jak ten, który doprowadził do postawienia w stan oskarżenia Dilmy Rousseff (PT) w 2016 roku.

W samej Kurytybie do zeszłego roku wniesiono 130 oskarżeń (oskarżeń formalnych) i 174 wyroki skazujące. Miliardowe kwoty, które w wyniku śledztw wróciły do ​​publicznej kasy, to jeden z najczęstszych argumentów jej zwolenników.

Od 2018 roku do chwili obecnej Lava Jato była przesłuchiwana, głównie po odejściu Moro do rządu Jaira Bolsonaro i wycieku rozmów z aplikacji Telegram prokuratorów w 2019 roku.

PT, partia prowadząca sondaże z Luizem Inácio Lula da Silvą, wyraża główne krytyki operacji i flirtuje z teoriami, takimi jak wpływ amerykańskiego rządu na śledczych, którego tezę bronił już prezydent.

Konkurent Moro w dziedzinie tzw. trzeciej drogi, Ciro Gomes (PDT) skrytykował ekonomiczny efekt operacji i bezrobocie spowodowane śledztwem wykonawców.

Bolsonaro, dawniej zwolennik Lava Jato, stał się krytyczny i mówi, że wśród jego członków był projekt polityczny — do polityki wszedł także były prokurator Deltan Dallagnol (Podemos).

Pamiętajcie o głównych osiach lawy Jato od czasu jej deflagracji w marcu 2014 roku.

DOLEIROS

Lava Jato miała jako punkt wyjścia sieć kantorów powiązanych z Alberto Youssefem, który obsługiwał miliardy reali w Brazylii i za granicą, korzystając z firm-przykrywek, kont w rajach podatkowych i fikcyjnych kontraktów importowych.

W tamtym czasie jednym z celów był biznes José Janene, byłego zastępcy PP Paraná, który zmarł w 2010 roku. Śledztwo prowadzone przez PF w Paraná, sprawa została przekazana ówczesnemu sędziemu Sergio Moro, który pracował w sądzie specjalizującym się w przestępstwach finansowych.

Youssef, który był już demaskatorem w sprawie Banestado i złamał umowę, podpisał jedną z pierwszych nagrodzonych skarg Lava Jato.

Ich firmy nigdy nie świadczyły usług i nie zatrudniały pracowników. Te-przykrywki, jak wynika z raportów, otrzymały od firm budowlanych, takich jak OAS, Galvão Engenharia, Camargo Corrêa i UTC co najmniej 62 mln R$ (w wartościach w tamtym czasie).

Za ich pośrednictwem operator przekazywał pieniądze rozmówcom polityków. Miał częste kontakty z niektórymi zastępcami, takimi jak były zastępca Luiz Argôlo, który był powiązany z SD-BA, a także został aresztowany w Lava Jato.

W miarę postępu dochodzenia, dochodzenie dotyczyło innych podmiotów finansowych, takich jak Adir Assad i Milton Lyra.

Câmbio, Desligo, odgałęzienie Lava Jato w Rio de Janeiro, miało jako główny cel innego operatora finansowego, Dario Messer, znanego jako „zmieniacz pieniędzy”. Messer został aresztowany w 2019 r. W 2020 r. ratyfikował wielokrotnie nagradzaną umowę z informatorem.

PETROBRAS

Alberto Youssef był związany z byłym dyrektorem Petrobras, Paulo Roberto Costą.

Wraz z odkryciem samochodu kupionego przez kantora dla byłego dyrektora, państwowa firma stała się przedmiotem śledztwa. Obaj zostali aresztowani w marcu 2014 roku. W miarę postępu prac PF, inne dyrekcje i wydziały Petrobrasu rozpoczęły śledztwo.

Po aresztowaniu dyrektorów spółka państwowa rozpoczęła współpracę z Federalnym Ministerstwem Publicznym jako asystent prokuratora w Lava Jato. Zaczęła być traktowana jako ofiara zbrodni ujawnionych podczas operacji.

Podejrzenia o nieprawidłowości poprzedzały Lava Jato. TCU (Court of Accounts of the Union) zalecił w 2011 roku zablokowanie środków na budowę Rafinerii Abreu e Lima w Pernambuco, jednej z najczęściej wymienianych w śledztwie.

W 2015 r. Petrobras opublikował bilans, w którym wykazała stratę w wysokości 6 miliardów reali brazylijskich w związku ze schematem korupcji. W zeszłym tygodniu, prawie siedem lat później, firma poinformowała, że ​​suma odzyskana w wyniku współpracy, leniency i porozumień o repatriacji sięgnęła do tej pory 6,17 miliarda reali.

WIĘZIENIA I TERMINACJA

W sierpniu 2014 r., po drugim aresztowaniu, Paulo Roberto Costa (Petrobras) zgodził się współpracować w śledztwie w zamian za opuszczenie więzienia. Twierdził, że on i inni dyrektorzy państwowej firmy pobierali łapówki i przekazywali pieniądze politykom.

Niedługo potem Youssef również został kapusiem. Pierwsza fala skarg w 2015 roku doprowadziła do wszczęcia dziesiątek śledztw przez polityków upoważnionych przez STF (Najwyższy Sąd Federalny).

Wraz z okrążeniem policji i Ministerstwa Spraw Publicznych, inne zaangażowane osoby były zachęcane do podpisywania umów o współpracy, aby uniknąć aresztowania.

Donosy stały się jedną z głównych podstaw wybuchów operacji. Najsłynniejszy to Odebrecht, podpisany podczas uwięzienia byłego prezesa firmy Marcelo Odebrechta.

Innym jest Leo Pinheiro, który przewodniczył OAS i odegrał kluczową rolę w aresztowaniu byłego prezydenta Luli w sprawie tripleksu Guarujá. Z wiadomości uzyskanych przez portal The Intercept Brasil i opublikowanych przez Folha wynika, że ​​prokuratorzy traktowali jego wypowiedzi z niedowierzaniem.

Choć część zarzutów miała solidne dowody, co doprowadziło do wybuchu operacji, inne nie zostały nawet zaakceptowane przez Federalne Ministerstwo Publiczne, jak choćby byłego ministra Antonio Palocciego. Musiał zawrzeć umowę z policją federalną.

Na tydzień przed pierwszą turą 2018 roku ówczesny sędzia Sergio Moro uwzględnił współpracę Palocciego w aktach sprawy, w których badano, czy Odebrecht przekazał ziemię pod budowę Instytutu Lula jako łapówkę. Ten proces nie został sklasyfikowany.

Już w 2021 r. Drugi Panel STF zdecydował o unieważnieniu użycia donosu w postępowaniu karnym, które toczyło się przeciwko byłemu prezydentowi – działaniu, które zostało później unieważnione.

KONTRAKTORZY

Donosy były głównym kierunkiem śledztwa. W listopadzie 2014 r. PF rozpoczęła operację przeciwko dyrektorom i szefom Camargo Corrêa, OAS, Mendes Junior, Engevix, Galvão Engenharia, Queiroz Galvão, UTC i Iesa.

Teza władz operacji, powtarzana w dokumentach sądowych do dziś, jest taka, że ​​firmy budowlane połączyły się w kartel, by oszukać oferty Petrobrasa, w których zapłacono łapówki.

Część przeznaczona była dla kadry kierowniczej państwowego przedsiębiorstwa, a część dla partii, z którymi byli związani – PT, PP i PMDB. Jedną z form płatności były darowizny na kampanie korporacyjne, które były legalne do 2015 roku.

Dokument skonfiskowany w 2016 r. od dyrektora Odebrechtu potwierdzał tezę kartelu.

Zawierał on przepisy grupy zwanej „Tatu Tênis Clube”, które mówiły o celu „współpracy, aby następne mistrzostwa na poziomie krajowym, stanowym i gminnym były organizowane i zarządzane przez TTC oraz aby wszystkie wpływy zostały zwrócone do TTC".

POLITYKA

Od 2015 r. częste stały się etapy śledztwa, które dotyczyły polityków podejrzanych o czerpanie korzyści z programu. Jednym z pierwszych, który został dotknięty, był senator i były prezydent Fernando Collor (obecnie w Pros), który nadal jest oskarżonym w STF.

Oskarżono ich o pośredniczenie w działaniach stron biorących udział w programie, takich jak skarbnik PT João Vaccari, również zostali zatrzymani. Byli deputowani, tacy jak Pedro Corrêa (PP) i José Dirceu (PT), również trafili do więzienia.

W tym czasie potężny w Izbie Eduardo Cunha (MDB) został oskarżonym po odkryciu, że ma konto milionera w Szwajcarii. Spędził trzy lata w więzieniu. W 2016 roku, w którym operacja była u szczytu, aresztowano byłego gubernatora Rio de Janeiro Sérgio Cabrala (MDB), jedynego znanego w całym kraju nazwiska, które wciąż przebywa w więzieniu.

Co najmniej dwóch polityków zostało już skazanych przez Sąd Najwyższy, najwyższy sąd, za czerpanie korzyści z defraudacji pieniędzy Petrobrasa. W wyrokach tych na nowo poruszono tezę o kartelu wykonawców w spółce państwowej.

Jeden ze skazanych zmarł w więzieniu Covid-19 w 2020 roku: Nelson Meurer (PP-PR). Jego skazanie w 2018 roku zostało nawet przegłosowane przez sędziów, którzy obecnie są krytyczni wobec operacji, takich jak Gilmar Mendes i Ricardo Lewandowski.

Były prezydent MDB, Valdir Raupp, został skazany w 2020 roku za korupcję i pranie brudnych pieniędzy poprzez oficjalne darowizny do katalogu partii dokonanego przez Queiroza Galvão.

Minister Celso de Mello, który przeszedł na emeryturę w 2020 roku, stwierdził na rozprawie, że badane fakty stanowią „próbę przejęcia państwa i jego instytucji przez organizację przestępczą”.

Były też wyroki sądów niższych instancji, które zostały już osądzone i utrzymane w mocy przez sądy wyższej instancji.

NAJWIĘKSZY Z BUDOWNICTWA, ODEBRECHT

Oblegana serią śledztw, które miały miejsce w 2015 i 2016 roku, w których aresztowano nawet jej najwyższego kierownika, Marcelo Odebrechta, największa brazylijska firma budowlana postanowiła wynegocjować umowę o współpracy z władzami.Pod koniec 2016 roku konglomerat biznesowy zamknął zobowiązanie z udziałem 78 dyrektorów, w którym uznał zapłacenie łapówek w wysokości 788 mln USD w 12 krajach Ameryki Łacińskiej i Afryce, w tym w Brazylii. W negocjacjach uczestniczyły władze brazylijskie, szwajcarskie i amerykańskie.

W następnym roku treść zeznań została upubliczniona, w raportach wzięło udział ponad stu polityków z najróżniejszych nurtów. Jej konsekwencje są nadal w sądzie.

Wcześniej z dokumentów przesłanych przez władze szwajcarskie wynikało, że rachunki dostarczone przez Odebrecht były przekazywane byłym dyrektorom Petrobras, takim jak Paulo Roberto Costa.

Śledczy uzyskali również dane, takie jak wymiana wiadomości, które wskazują dostawy gotówki zarejestrowane w systemie księgowym firmy budowlanej.

Na przykład podczas akcji wyborczej w São Paulo przeciwko byłemu kandydatowi rządu Paulo Skafowi (MDB) zwrócono uwagę, że osoby wskazane w dostawach faktycznie przebywały w hotelach wymienionych przez doręczycieli.

WDRAŻANIA

Wykonawcy i politycy, którzy zdecydowali się na współpracę przy śledztwach w sprawie korupcji w Petrobras, wskazywali na podobne odstępstwa w pracach w innych sektorach: elektroenergetycznym, jak np. elektrownia atomowa w Angra 3 i Belo Monte, stadiony dla Świata Puchar w 2014 r. oraz transport, np. kolej Północ-Południe.

W São Paulo nastąpiły zmiany w pracach rządów Tucano, takich jak Rodoanel.

Śledztwo w sprawie Sérgio Cabral stworzyło własne ramię śledcze, zwane Lava Jato Fluminense, pod którego opieką odpowiada sędzia Marcelo Bretas.

To stamtąd pojawiły się nietypowe ruchy pracowników Zgromadzenia Rio, które motywowały do ​​śledztwa przeciwko najstarszemu synowi Jaira Bolsonaro, obecnemu senatorowi Flávio Bolsonaro.

Poza Brazylią sprawa Odebrechta odbiła się mocno na polityce innych krajów, prowadząc do aresztowań w Peru i Meksyku.

ZWROTY PIENIĘDZY

Jednym z atutów Lava Jato, zawsze powtarzanym przez jej zwolenników i badaczy, jest wielkość funduszy zwracanych do publicznej kasy przez sygnalistów i firmy.

Paulo Roberto Costa, pierwszy demaskator tej operacji, zrezygnował z 26 milionów dolarów za granicą, które uznał za przestępcze. Jednym z najbardziej symbolicznych przypadków była sprawa byłego menedżera Petrobras, Pedro Barusco, demaskatora, który poza Brazylią miał 97 milionów dolarów.

Umowa z Odebrechtem (który zmienił nazwę na Novonor) przewidywał wypłatę 6,9 mld BRL w 2016 roku. W 2021 r. Samsung Heavy Industries zobowiązał się w ramach złagodzenia kary do zapłacenia 812 mln reali w postaci grzywien i odszkodowań.

Federalne Ministerstwo Publiczne mówi o odzyskaniu w sumie 15 miliardów BRL.

Środki z porozumień wzbudziły jednak kontrowersje w 2019 roku, kiedy grupa zadaniowa Paraná próbowała założyć prywatną fundację do zarządzania zasobami miliardera opłaconymi w ramach zobowiązania podpisanego przez Petrobras w Stanach Zjednoczonych. Pomysł został zakazany w STF.

Upadek

Szybkość śledztw i brak regulacji kilku narzędzi, takich jak zwycięskie doniesienia, wywołały szereg pytań dotyczących rozpatrywania spraw w Kurytybie.

Jednym z celów obrony było wykorzystanie wspólnych zeznań jako podstawy do nakazów aresztowania i skazania. Kolejnym była dyskusja na temat właściwości terytorialnej Sądu Federalnego w Kurytybie do oceniania faktów, które nie miały miejsca w Paraná.

W ostatnich latach dziesiątki spraw zostało usuniętych ze stanu – w tym działania byłego prezydenta Luli – ze świadomością, że nie znajdują się one we właściwej jurysdykcji. Sprzymierzał się z tym w 2019 r. skandal Vaza Jato, przeciek dialogów prokuratorów, którzy wykazywali współpracę między Ministerstwem Spraw Publicznych a ówczesnym sędzią Moro.

Wiarygodność operacji została już zachwiana decyzją Moro z 2018 r. o opuszczeniu magistratu i objęciu funkcji Ministra Sprawiedliwości w rządzie Jaira Bolsonaro.

Zmiany w ustawodawstwie i porozumieniu w sądach sprawiły, że alternatywa negocjowania współpracy z władzami stała się mniej interesująca dla oskarżonych.

KONIEC

W lutym 2021 r. miał symboliczny kamień milowy w Lava Jato, wraz z wygaśnięciem grup zadaniowych Ministerstwa Publicznego, co zostało zainicjowane przez prokuratora generalnego Augusto Arasa. Dochodzenia w sprawie następstw operacji wciąż trwają, ale mają znacznie mniejszą strukturę.

Niepowodzenie operacji polegało na anulowaniu starych wyroków ze względu na przekonanie FSS, że przestępstwa związane ze zbieraniem funduszy powinny być rozpatrywane w Sądzie Wyborczym, a nie w Sądzie Federalnym.

Zużycie niegdyś potężnej marki Lava Jato osiągnęło taki poziom, że policja federalna i prokuratura w Paranie postanowiły nie używać już nazwy operacji w fazie, która rozpoczęła się w październiku. Byłby to 82. etap od 2014 roku.

bbabo.Net