Cena Bitcoina uległa kolejnemu szaleństwu, wzrastając z 41 030 USD (1,3 miliona bahtów) 29 września 2021 r. do 69 000 USD 10 listopada 2021 r., po czym spadła do 35 075 USD 23 stycznia. wartość bezwzględna, choć odnotowała większe spadki w ujęciu procentowym, na przykład między 15 grudnia 2017 a 14 grudnia 2018, kiedy spadła o 83,8%. Mówiąc szerzej, rynek kryptowalut (obejmujący około 12 278 monet) oszacowano na 3,3 biliona dolarów 8 listopada 2021 r., zanim spadł do 1,75 biliona dolarów na dzień 30 stycznia.
Prywatny zasób cyfrowy oparty na technologii rozproszonej księgi znanej jako „łańcuch bloków”, Bitcoin jest używany jako zdecentralizowana waluta cyfrowa – elektroniczny system gotówkowy peer-to-peer. Bez wartości wewnętrznej, jego wycena rynkowa (w przeliczeniu na dolary amerykańskie) jest niczym więcej jak bańką.
Jeśli wszedłeś wcześnie i „trzymałeś się przez całe życie” – cena bitcoina wynosiła 327 USD 20 listopada 2015 r. – oczekiwałbyś na zysk kapitałowy w wysokości 11 521,5% na dzień 30 stycznia. Ale chociaż bitcoin może być wart 200 000 dolarów do końca tego miesiąca może być również nic nie warte. Nie ma kotwicy.
Jeśli poprzez losową konwergencję czynników losowych Bitcoin osiągnie w pewnym momencie pozytywną wycenę, kolejne wyceny prawdopodobnie muszą być oparte na warunku arbitrażu, który wymaga, aby zwroty z różnych aktywów skorygowane o ryzyko były równe. A ponieważ zero jest zawsze możliwą wyceną Bitcoina, możemy spodziewać się dzikich wahań jego ceny.
To samo dotyczy wyceny pieniądza fiducjarnego emitowanego przez bank centralny. Chociaż jego wykorzystanie do płacenia podatków i status prawnego środka płatniczego dają mu przewagę nad kryptowalutami, ekonomia nie radzi sobie z określeniem wartości rynkowej tego zobowiązania banku centralnego. Nie mając wartości wewnętrznej, można go swobodnie zamieniać tylko w siebie. I chociaż można postulować dobrze zachowaną funkcję popytu dla sald realnych pieniędzy, oznacza to założenie problemu.
Nie pomaga też założenie, że prawdziwy zasób pieniądza fiducjarnego banku centralnego zapewnia nieokreślone produktywne usługi lub tajemnicze zastosowania dla gospodarstw domowych. Najlepsza ekonomia, jaką wymyślono, to założenie, że efektywny handel wymienny jest niemożliwy i że w związku z tym pieniądz fiducjarny jest niezbędny do realizacji niezbędnych transakcji, takich jak zakupy konsumenckie.
Ale nawet gdybyśmy mogli wycisnąć znaczący popyt na salda prawdziwych pieniędzy z naszego z natury bezwartościowego świata pieniądza fiducjarnego, określenie ceny pieniądza (odwrotność ogólnego poziomu cen towarów i usług) pozostawałoby problematyczne, ponieważ w świecie elastycznych cen, zawsze będzie istniała wielokrotna równowaga.
Na przykład załóżmy, że nominalny zasób pieniądza (całkowita podaż pieniądza w gospodarce) i każdy inny istotny czynnik jest utrzymywany na stałym poziomie. Nawet w tych uproszczonych warunkach nie ma nic do ustalenia początkowej wartości poziomu cen. Zawsze istnieje równowaga z zerową ceną pieniądza (co oznacza nieskończony ogólny poziom cen). Co więcej, dla różnych warunków początkowych mogą wystąpić racjonalne bańki inflacyjne lub deflacyjne, cykle graniczne lub chaotyczne zachowanie. Istnieje również wyjątkowa równowaga „podstawowa”, w której cena pieniądza jest dodatnia i stała. Wreszcie, losowe przejścia między różnymi równowagami mogą również same w sobie być równowagą. Wraz z irracjonalnym zachowaniem i nieefektywnymi rynkami zwiększa się zakres zawirowań na rynku.
Ekonomia neoklasyczna twierdzi, że dominuje „fundamentalna” równowaga, podczas gdy ekonomia keynesowska unika zagadki wielokrotnych równowag, twierdząc, że ogólny poziom cen nie jest elastyczną ceną aktywów napędzaną arbitrażem. Zamiast tego jest lepki lub sztywny. Historia przypisuje wartość początkową ogólnemu poziomowi cen, który jest następnie aktualizowany dynamicznym równaniem inflacji, takim jak krzywa Phillipsa (która zapewnia stabilną, odwrotną zależność między inflacją a bezrobociem). Takie podejście nie jest wspaniałe, ale mogę z tym żyć.
Gdy waluta fiducjarna emitowana przez bank centralny ma wartość, mają też wartość aktywa prywatne, co do których można z przekonaniem oczekiwać, że będą wymienialne na pieniądz banku centralnego na żądanie i po stałej cenie (jak depozyty banków komercyjnych). A rządowe ubezpieczenie depozytów zwiększa to zaufanie, nawet gdy większość aktywów posiadanych przez banki jest niepłynna.
Z kolei stablecoiny – waluty cyfrowe, które rzekomo można wymienić na dolary na żądanie po ustalonej cenie – są de facto depozytami bez ubezpieczenia. Kiedy i gdzie są akceptowane, mogą ułatwić płatności cyfrowe. Są jednak ryzykowne, nawet jeśli aktywa przeciwko nim mają wartość wewnętrzną. A jeśli dochody z emisji stablecoinów zostaną zainwestowane w z natury bezwartościowe aktywa kryptograficzne, stabilność stablecoina z pewnością zostanie zakwestionowana przez rynki.Obecna popularność spektakularnie ryzykownych, wewnętrznie bezwartościowych kryptowalut jest trudna do zgłębienia, a wiara kupujących w zdolność łańcucha bloków do utrzymywania niezmiennego rejestru transakcji może wkrótce zostać przetestowana przez pojawienie się informatyki kwantowej, stwarzając jeszcze większe ryzyko. Co więcej, ilość energii zużywanej przez rozproszone księgi rachunkowe typu proof-of-work – takie jak blockchain Bitcoina – staje się coraz większa z każdą transakcją, co przemawia za odpowiednią ceną emisji lub, w przeciwnym razie, podatkiem od kopania kryptowalut.
Wreszcie anonimowość przyznana posiadaczom kryptowalut budzi poważne obawy związane z nielegalnym wykorzystaniem funduszy, w tym uchylaniem się od płacenia podatków, praniem pieniędzy, ukrywaniem dochodów z ataków ransomware i innych cyberprzestępstw oraz finansowaniem terroryzmu. Sprawa stała się pilna – a regulacje mogą nie wystarczyć. ©2022 Projekt Syndykat
Willem H. Buiter jest profesorem wizytującym spraw międzynarodowych i publicznych na Uniwersytecie Columbia.
bbabo.Net