Расія (bbabo.net) - У Расіі шмат энеетычна і лагістычна ізаляваных тэрыторый. Вялікая іх частка размешчана ў зоне Крайняй Поўначы, Далёкага Усходу і на прыраўнаваных да іх тэрыторыях.

Тут суровы клімат, недастаткова развіта інфраструктура, вострая патрэбнасць у бесперабойным энеазабеспячэнні. Энеію тут часцей за ўсё выпрацоўваюць дызельныя электрастанцыі. Некаторыя аб'екты працуюць на газе, вугалі і энеіі малых ГЭС.

Каля 40 тысяч электрастанцый размешчаны на Далёкім Усходзе і раёнах Крайняй Поўначы. "Яны дызельныя, са страшным сабекоштам. У некаторых раёнах кошт кВт\гадзіны дасягае 26 рублёў. Акрамя таго, выкарыстанне традыцыйнага паліва негатыўна ўплывае на навакольнае асяроддзе", - кажа Вольга Чахранава, інжынер Навукова-тэхнічнага інавацыйнага цэнтра энеазберагальных тэхналогій і тэхнікі НДУ "Маскоўскі энеетычны інстытут".

У апошнія гады ў паўночныя рэгіёны сталі "прыходзіць" ВІЭ. Дарагія дызель-генератары ўсё часцей інтэгруюць з сонечнымі электрастанцыямі. Дзмітрый Каняеў, камерцыйны дырэктар "Разумная Энея" прыводзіць прыклад: "Аб'ект у аддаленым раёне атрымліваў энеазабеспячэнне з дапамогай дызель-генератара (ДГУ), які спажываў 32 тоны паліва ў год. З улікам затрат на яго куплю, дастаўку, тэхнічнае абслугоўванне, ФОП персаналу генератар абыходзіўся ўладальніку ў 5,5 мільёна рублёў у год. Рэсурс жыцця кітайскага ДДУ ў сярэднім складае 10-14 месяцаў".

Па словах эксперта, пасля аб'яднання генератара з сонечнай станцыяй і сістэмай назапашвання энергіі выдаткі на дызельнае паліва ва ўладальніка знізіліся на 80 працэнтаў, выдаткі на тэхнічнае абслугоўванне зменшыліся ў 6 разоў, а рэсурс ДДУ вырас у 10 разоў.

За апошнія пяць гадоў аб'екты ВИЭ у Расіі сталі будаваць часцей. Сярод аб'ектаў ВИЭ больш за ўсё ў мінулым годзе было запушчана ў эксплуатацыю сонечных і ветраных станцый (1,2 ГВт). Ужо сёлета (дадзеныя АРВЭ за тры кварталы) уведзена 555 МВт магутнасцяў ВІЭ, у асноўным знешнеэканамічных сувязяў.

Якуція, Сахалін і Камчатка сёння ператварыліся ў палігоны федэральнага значэння, дзе тэстуюцца рашэнні для нізкавугляроднай энээтыкіУ снежні гэтага года "Карпарацыя развіцця Далёкага Усходу і Арктыкі", "РЗМ Тэхналогіі" (уваходзіць у "Ростех"), аўстрыйскі Global Hydro Eney і Нацыянальнае агенцтва па энеазберажэнні і аднаўляльных крыніцах энеіі падпісалі пагадненне аб супрацоўніцтве ў галіне развіцця малой генерацыі ў Арктыцы. Удзельнікі плануюць укласці больш за 10 мільярдаў рублёў у будаўніцтва малых ГЭС для энеазабеспячэння вытворчасцей і населеных пунктаў на аддаленых і ізаляваных раёнах Далёкага Усходу і Арктыкі.

"Паказальны прыклад Якуціі. Менш, чым за 10 гадоў, там уведзена каля 1,5 МВт сонечных электрастанцый. Гэта эканоміць амаль 500 тон паліва штогод, гэта значыць 30-35 мільёнаў рублёў", – кажа Антон Сакалоў, незалежны эксперт у галіне ПЭК.

Па словах эксперта, не варта забываць, што гэтыя магутнасці ўводзіліся яшчэ да таго, як краіна прыняла на сябе абавязацельствы па зніжэнні вугляроднага следа. Досвед Якуціі ў пабудове дэцэнтралізаваных сістэм будзе паспяхова маштабаваны і на іншыя тэрыторыі з экстрэмальнымі прыродна-кліматычнымі ўмовамі.

Задзел для развіцця галіны ВИЭ ужо сфарміраваны, у тым ліку і ў выдаленых рэгіёнах. Па прагнозах Асацыяцыі развіцця аднаўляльнай энэтыкі (АРВЭ) да 2035 года ў Расіі ўвядуць да 20 ГВт устаноўленай магутнасці аднаўляльнай энэтыкі. Апошні конкурсны адбор праектаў ВІЭ, які прайшоў у верасні 2021 года, паказаў, што канчатковыя кошты сонечнай і ветраэнэіі знізіліся. Ветраэнеія стала самым танным рэсурсам на нашым энеарынку.

"Нават у самых смелых прагнозах кошт электраэнэіі ВИЭ-генерацыі не падала ніжэй за ўзровень сярэднеўзважаны нерэгулюемых цэн, – кажа Аляксей Жыхараў, дырэктар АРВЭ. – Па факце асобныя праекты знешнеэканамічных сувязяў будуць удвая танней. Аднаставачныя цэны на электраэнеію ў Расіі апусціліся ніжэй за ўзровень традыцыйнай генерацыі і імкліва набліжаюцца да сярэднесусветных значэнняў".

Па словах эксперта, ВИЭ-генерацыя стала таннейшай не толькі вугальных, але і атамных, і газавых станцый. З 2013 года кошт электрычнай энергіі ВЭС і СЭС знізілася на 85 працэнтаў, і трэнд на падзенне будзе захоўвацца як мінімум да 2030 года.

Але сонечныя і ветраныя электрастанцыі залежаць ад умоў надвор'я. А ва ўмовах палярнай ночы гэты нюанс набывае зусім іншае гучанне. Відавочна, што ў Арктыцы неабходна інтэграваць ВІЭ з іншымі крыніцамі энеіі. Гэта можа быць прыродны газ, які значна больш экалагічны за нафту. Ёсць перспектыўныя рашэнні ў галіне малой атамнай энэтыкі.

Па словах эксперта, немагчыма развіваць рэгіён, калі выдаткі на куплю электраэнергіі ў разы вышэй, чым у цэнтральнай частцы Расіі. І ў найкароткія тэрміны вырашыць задачу немагчыма, няма такіх тэхналогій, каб "адразу і танна". Але ўжо зараз можна зрабіць крокі, накіраваныя на вырашэнне гэтай праблемы праз 5-10 гадоў. Неабходна мяняць падыход да планавання, сыходзіць з гарызонту ў 2-3 гады на гарызонты ў 15-30 гадоў. Зацвердзіць ільготы і субсідыі на развіццё ВІЭ-генерацыі на пэўных тэрыторыях, прычым толькі для абсталявання, якое выраблена ў Расіі. Менавіта такім павінна быць мысленне, калі мы жадаем вырашыць праблему энеазабеспячэння і развіцці, а не адсунуць яе на некалькі гадоў.

bbabo.Net